Als je twee jaar een online stripinformatiemagazine maakt en je bent al voor de tweede keer genomineerd voor een Eisner Award, dan doe je iets goed. Hoofdredacteur Hassan Otsmane-Elhaou heeft met PanelxPanel niet alleen een heel inhoudelijk en goed geschreven tijdschrift over strips en comics gelanceerd, het team dat hij om zich heeft verzameld is bovendien toegewijd en kundig.

Het interessante aan PanelxPanel is dat de artikelen verder gaan dan de gebruikelijke fan-gerichte interviews en vlooierijen. In PanelxPanel verschijnen met name artikelen over graphic  storytelling, met analyses van pagina lay-outs en uitmuntende interviews die beginnen voorbij de obligate liefhebbersriedeltjes. Met specifieke artikelen over kleurenblindheid, leestempo en karakterontwikkeling is PanelxPanel een tijdschrift dat het stripmedium serieus benadert.

Iedere maand verschijnt er een editie van rond de 120 pagina’s. Hoed af, vooral als je weet dat de losse nummers $2,50 kosten en een abonnement alles nog betaalbaarder maakt. Om te vieren dat het vandaag Free Comic Book Day (FCBD) is, kun je gratis een uitgebreid proefnummer downloaden. Natuurlijk word je en passent verleid om een abonnement te nemen, ook nog eens met extra korting: beslist het overwegen waard.

De nominaties voor de Eisner Awards 2019 zijn vandaag bekend gemaakt. De Eisner Awards gelden als de belangrijkste Engelstalige stripprijzen ter wereld. Ze zijn vernoemd naar Will Eisner (1917-2005), een van de pioniers uit de moderne stripwereld en de schepper van onder meer Spirit en de bekroonde graphic novel A contract with God.

Op 19 juli worden de winnaars bekend gemaakt, tijdens de Comic Con van San Diego. Tot die tijd kunnen professionals uit het vak per categorie hun stem uitbrengen.

In niet minder dan 31 verschillende categorieën, variërend van beste korte verhaal tot de beste strip voor lezers tot 8 jaar, worden de prijzen verdeeld. Een nominatie garandeert extra aandacht én hogere verkoopaantallen.

Een eerste blik op de lijst leert dat IDW en DC de meeste nominaties leveren, respectievelijk 19 en 17. Het grote Marvel blijft behoorlijk achter met slechts 7 nominaties. DC’s Tom King harkte de meeste nominaties binnen, onder meer voor Swamp Thing, Batman en Mister Miracle. Ook Jeff Lemire doet het goed, met nominaties voor Black Hammer en Gideon Falls.

Kijk hier voor de complete lijst van alle categorieën en genomineerden.

De afgelopen maand heeft 9e Kunst haar eerste stappen gezet in de sociale media. Intussen is ze te vinden op Facebook, Twitter en Instagram. In alle gevallen is de handle 9ekunst.

Dus vanaf nu voluit te volgen:
facebook.com/9ekunst
twitter.com/9ekunst
en instagram.com/9ekunst

De Amerikaanse stripmaker Gene Luen Yang brak door in 2006 met American Born Chinese, dat niet alleen een Eisner Award won, maar ook als eerste strip genomineerd werd voor de National Book Award, Young People’s Literature.
In 2013 gooide hij opnieuw hoge ogen met Boxers & Saints waarin de Bokseropstand wordt verteld vanuit het perspectief van twee kinderen. Twee jaar later begon hij met Secret Coders, een avonturenreeks voor kinderen, waarin de basisprincipes van programmeren worden uitgelegd.

Reden genoeg voor de National Library of Congress (een soort Koninklijke Bibliotheek van de VS) om Yang in 2016 als eerste stripmaker de titel van Ambassador of Young People’s Literature te geven. In datzelfde jaar werd hem gevraagd om een TED Talk te geven.

Zeventien jaar lang was Yang niet alleen stripmaker, maar ook docent. In zijn TED Talk laat hij een aantal mooie praktijkvoorbeelden zien van hoe hij de educatieve en innovatieve mogelijkheden van strips in zijn lesprogramma toepaste. Hij legt uit op welke punten strips een bijdrage kunnen leveren en hoe ze studenten helpen bij het leren van complexe lesstof.

Daarnaast bespreekt hij waarom strips zo lang ver weg zijn gehouden van onderwijsinstellingen. Hij gaat daarvoor zestig jaar terug in de tijd, met de onafwendbare introductie van dr. Fredric Wertham, wiens overijverige werk uiteindelijk leidde tot de oprichting van comicswaakhond Comic Codes Authority (CCA).

Tijden veranderen zoals Yang laat zien: er is een zinnige en belangrijke rol weggelegd voor strips in de les.

Stichting Lezen heeft als doel het bevorderen van lezen in de meest ruime zin des woords in de Nederlandse en Friese taal. Daarbij is ze er vooral op gebrand om van kinderen en jongeren enthousiaste lezers te maken. Wie op de hoogte wil blijven van alle bevindingen en verrichtingen, kan zich abonneren op het tijdschrift Lezen. Het zal je niet verbazen dat de aandacht in Lezen vooral uitgaat naar romans en literatuur, maar gelukkig maken ze gebruik van wakkere redacteuren die af en toe ook aandacht besteden aan stripboeken. In het nieuwste nummer schuift Annemarie Terhell de gids Graphic novels voor de leeslijst van Stripmaker des Vaderlands Margreet de Heer voor het voetlicht.

Dit medium is meer dan een middel om tot ‘echte’ literatuur te komen

De introductietekst rept nog over hoe stripboeken een brugfunctie kunnen vervullen om tieners te verleiden tot echt lezen, maar deze slip of the tongue wordt ruimschoots goedgemaakt. Terhell promoot eerst de gids en laat daarna Gino Bombeke aan het woord, vakbegeleider Nederlands voor Katholiek Onderwijs Vlaanderen en lerarenopleider bij de Katholieke Universiteit Leuven. Bombeke vertelt dat Vlaamse docenten al enige tijd werken met graphic novels in de klas en noemt vervolgens een aantal voordelen. Daarna merkt hij op dat strips geen wondermiddel zijn en dat het lezen ervan een vaardigheid is die aangeleerd en begeleid moet worden. Tenslotte adviseert hij ook de unieke kenmerken van het medium serieus te nemen, “anders geef je misschien impliciet de boodschap dat dit medium maar een middel is om tot ‘echte’ literatuur te komen.” Terhell schraagt deze wijze woorden met een viertal recensies van graphic novels geschikt vanaf 12 tot 15 jaar (Hartenstorm, Kinderland, Totem en Andy), waaruit duidelijk blijkt dat deze stripboeken serieus genomen mogen worden.

Lezen is een (voor Nederlanders) gratis tijdschrift dat ook online gelezen kan worden. Bovenstaand artikel vind je in het nieuwste nummer dat te vinden is op issuu.

Het zal je vast niet ontgaan zijn dat afgelopen donderdag Captain Marvel in première ging. Deze nieuwe telg in het Marvel Cinematic Universe (MCU) is om meerdere redenen een belangrijke film. Allereerst bevat het natuurlijk de introductie van Captain Marvel die naar verluidt een cruciale rol zal spelen in Avengers: Endgame. Maar minstens zo belangrijk is het feit dat dit de eerste Marvelfilm is met een vrouwelijke superheld in de hoofdrol. Voor de gelegenheid werd ervoor gekozen om de film mede te laten schrijven en regisseren door een vrouw (Anna Boden) en als je de film wilt omschrijven als ‘feministisch’ vindt Marvel dat helemaal niet erg.

Volgens de kranten is Captain Marvel een succes. Niet alleen stond er na afgelopen weekend al 455 miljoen dollar (€ 400 miljoen) op de teller, ook de recensies waren overwegend positief. “[…] het idee dat een film met jou in het achterhoofd gemaakt lijkt, vergroot simpelweg het kijkplezier”, aldus Floortje Smit in de Volkskrant. Belinda van de Graaf constateert in Trouw dat het “een verademing is dat haar, anders dan Wonder Woman, geen mannelijke geliefde wordt opgedrongen.” Ronald Meeus van De Morgen prijst vooral de hoofdrolspeelster, “[…] de dertigjarige Brie Larson, die een sympathieke onverdrotenheid in haar personage legt”.

“What went wrong with Captain Marvel?”

Ook in de Verenigde Staten oogst de film bij de meeste recensenten lof. Op de website Rotten Tomatoes, die bijhoudt hoe de verhouding is tussen positieve en negatieve recensies in de pers, scoort de film 86%. Opvallend is daarom de 56% die het krijgt van het publiek. Dat komt ongetwijfeld door de oorlog die er woedt tussen Marvel en de fans. Die laatsten gruwen namelijk van Captain Marvel en proberen de film al weken in een kwaad daglicht te stellen. Een rondje langs stripkanalen op YouTube laat een heel ander geluid horen dan de kranten: “What went wrong with Captain Marvel?”, “Why people hate Captain Marvel”, “Captain Marvel is everything wrong with social justice warrior Marvel” en “Disney’s Captain Marvel sucks!” zijn titels die weinig aan de verbeelding overlaten. Dus wat is er aan de hand?

Veel fans hebben het gevoel hebben dat Captain Marvel ze door de strot wordt geduwd, zonder dat Marvel de moeite neemt er een interessant personage van te maken. Captain Marvel begon in de jaren ’70 als antwoord op DC’s Captain Marvel (ook wel Shazam genoemd, binnenkort ook te zien in de bioscoop). Het was oorspronkelijk een man. Hij stierf (aan kanker) en werd nieuw leven ingeblazen als vrouw. Aanvankelijk nog als Ms. Marvel, maar later weer onder de naam Captain Marvel. Man of vrouw, Ms. of Captain… de verschillende incarnaties hadden altijd een paar eigenschappen gemeen: weinig inspirerende krachten, vlakke persoonlijkheid en niet erg populair bij de lezers. Enkel dankzij de naam mocht hij/zij keer op keer opdraven in (hoofdzakelijk) bijrolletjes.

Dat Captain Marvel een paar jaar geleden opnieuw werd afgestoft heeft te maken met de nieuwe koers die Marvel vaart sinds het werd overgenomen door Disney. Het moederbedrijf ziet graag dat alle lagen van de bevolking vertegenwoordigd zijn in het Marvel-universum. Dat is de reden dat Spider-Man in de meest recente (animatie)film zwart is, er sinds kort een vrouwelijke Thor rondloopt en de huidige Ms. Marvel moslima is. Veel fans vinden dit maar niks. Volgens hun is dat niet omdat ze vrouwonvriendelijke, racistische nerds zijn die niet met hun tijd mee willen gaan, maar omdat al deze helden geen nieuwe, maar aangepaste, bestaande helden zijn. Belangrijkste kritiekpunt is dat de politiek correcte agenda belangrijker lijkt te zijn dan het creëren van interessante personages en het schrijven van goede verhalen. Inmiddels is de onvrede en de discussie erover al zo hoog opgelaaid, dat het onder de naam comicsgate een splijtzwam vormt in de Amerikaanse stripwereld.

Je vraagt je misschien of Marvel en Disney niet wakker liggen van alle polemiek? Dat lijkt mee te vallen en wie onlangs ons artikel over de krimpende comics-markt las en de link naar website Comichron volgde, weet waarom. Als we het marktaandeel van Marvel (39,2 %) afzetten tegen de omvang van de totale stripmarkt (iets meer dan 1 miljard dollar), dan komen we uit op een winst van zo’n 398 miljoen dollar in 2017. De openingsweek van Captain Marvel leverde alleen al 455 miljoen dollar op, waaruit duidelijk blijkt dat films op dit moment het leeuwendeel van Marvels inkomen vormen. Tel daarbij op dat Disneys all inclusive policy duidelijk een langetermijnstrategie is die – getuige de positieve recensies van Captain Marvel en het feit dat superhelden tegenwoordig als familievermaak worden gezien – zijn vruchten begint af te werpen en je zult begrijpen dat ze zich niet snel druk maken om een harde kern van tegenspartelende geeks.

De Graphic Novels voor de Leeslijst van de Stripmaker des Vaderlands heeft een Amerikaans equivalent. De NPR vroeg twee jaar geleden aan haar lezers om hun favoriete graphic novels door te geven. Het werd een aanbod van meer dan 7000 titels en een ‘amazing team of critics and creators’ is vervolgens met die suggesties aan de slag gegaan. Dat leverde een lijst van honderd interessante titels op.

Voor de goede orde: het overzicht is niet bedoeld als dé lijst, of de beste of belangrijkste honderd titels, maar toch geeft het boeiende inzichten. Vooral interessant in het kader van de discussie wat een graphic novel nu eigenlijk is. Op deze lijst staan Blacksad, Walking Dead, Usagi Yojimbo, Saga en Elfquest naast Maus, Persepolis, Pogo en Hellboy. Bijzonder, maar ook een prachtige lijst.

Lees het zelf: Let’s Get Graphic: 100 Favorite Comics And Graphic Novels.

Vrijdag 29 maart vindt dit jaar voor de zesde keer de Grote Strippitch plaats in het Belgisch Stripcentrum in Brussel. Van 14:00 tot 17:00 kunnen jonge, aspirerende stripmakers hun werk laten zien aan uitgevers die ter plekke aangeven wat ze er van vinden. Voor uitgevers is het een uitgelezen kans om in korte tijd veel (nieuw) talent te spreken en te ontdekken of er iets interessants voor ze tussen zit. Stripmakers kunnen hun werk eindelijk eens laten beoordelen door professionele uitgevers om te ontdekken wat de sterke en minder sterke kanten zijn van hun werk. Dat deze formule voor beide partijen goed werkt, blijkt uit het feit dat de Grote Strippitch al vanaf de eerste editie een groot succes is. Dit jaar zullen ook Antonio Cossu en Pieter de Poortere aanwezig zijn voor feedback en advies.

Stripmakers kunnen gratis langskomen, maar dienen zich wel van tevoren aan te melden door een e-mail te sturen naar het Belgisch Stripmuseum (visit@stripmuseum.be). Daarbij moeten ze aangeven welke vier uitgeverijen ze het liefst zouden spreken. De keus is ruim en divers, met vertegenwoordigers van zowel Belgische, als Nederlandse en zelfs Franse uitgeverijen, uiteenlopend van een kleine uitgever als Bries, tot een grote speler als Delcourt, maar ook een tijdschrift als Pulp de Luxe. Vermeld daarnaast je voor- en achternaam, e-mailadres en het adres van je website, als je die hebt. De kans bestaat dat je niet iedereen te spreken krijgt die je op het oog had, maar wees gerust, na afloop krijgen de uitgevers een overzicht mee van alle deelnemende auteurs. (Uitgevers mogen overigens al voor 14:00 langskomen en de lokalen gebruiken voor zakelijke besprekingen.)

Op de website van het Belgisch Stripcentrum vind je een overzicht van alle aanwezige uitgeverijen, naast natuurlijk contactgegevens en meer informatie over het museum zelf.

Op de Amerikaanse site Comichron houden ze de stripverkopen in de Verenigde Staten per maand bij. Het geeft een mooi inzicht in hoe de markt zich daar houdt. Omdat ze ook inzage geven in voorbije jaren zien we een daling van de fysieke verkopen.

De stripspeciaalzaken maken er nog steeds de dienst uit, de online verkopen blijven achter evenals de digitale abonnementen. Dat kan een vertekend beeld geven: de titels die in de lijsten staan zijn single issues (floppies, losse delen uit een reeks) en die worden zelden door grote online winkels als Amazon aangeboden.

De site geeft een zeer compleet overzicht, met interessante inkijkjes. Zie vooral hoe Marvel en DC overal de lijstjes aanvoeren: zullen zij in staat zijn het tij te keren?

Graphic Novel TK is een geweldige podcast-serie die alle stadia van het maken van een strip doorneemt, vooral voorbij de tekentafel. De podcast gaat over de stripmarkt en is met name bedoeld voor stripmakers, maar evengoed voor uitgevers, journalisten en bladenmakers.

In de reeks is het presentatieduo Alison Wilgus en Gina Gagliano aanbeland bij aflevering 24, de stripwinkel. Zij spreken met de twee eigenaren van de met Eisner Awards overladen stripwinkel Challengers Comics + Conversation in Chicago, Patrick Brower and W. Dal Bush.

Deze twee bevlogen heren houden er een bijzonder zakelijk instinct op na. Zo hebben ze een heel actieve manier om strips te promoten en mensen naar hun winkel te krijgen, met een eigen podcast en een actief Twitter-leven: hun verhaal is inspirerend en uitvoerbaar tegelijk.

De linkjes naar alle afleveringen van Graphic Novel TK vind je gemakkelijk via Twitter: @graphicnoveltk