Josefien en de wasmachine, de debuutstrip van de Groningse Sarah Pannekoek, is qua verhaal niet het meest vernieuwend ter wereld. Dave, de vriend van Josefien, is weg van huis terwijl Josefien alleen thuis zit en haar dagelijkse dingen doet. Ze studeert filosofie, heeft feestjes met haar studiegenoten en kijkt op Instagram naar wat Dave allemaal doet. Wanneer Josefien op een foto ziet dat een nieuwe, vrouwelijke collega van Dave hem wel heel erg goed vasthoudt, begint ze te twijfelen of Dave haar wel trouw is. Het verhaal dat volgt, is wat je kan verwachten – Josefien wordt depressief, probeert zichzelf weer op te pakken, ontmoet een bezorger van Thuisbezorgd die haar hoofd op hol brengt en staat uiteindelijk voor een keuze die de rest van haar leven kan beïnvloeden. Toch lees je Josefien en de wasmachine niet vanwege het baanbrekende verhaal, maar op de manier hoe het verhaal verteld wordt.
Josefien en de wasmachine is, afgezien van een paar onomatopeeën en enkele woorden en zinnen die Josefien zelf ook kan lezen, een tekstloos verhaal. Op zich is dat niet heel bijzonder: elk jaar komen er genoeg strips uit die tekstloos hun verhaal vertellen. Vaak hebben dit soort albums een meer geaard en contemplatief karakter, waarbij het gebrek aan tekst écht als stilte wordt ervaren.
Dit is bepaald niet de aanpak van debutant Sarah Pannekoek. Josefien en de wasmachine is een centrifuge van expressieve, gedetailleerde illustraties die vragen om gelezen te worden. De grafiettekeningen van Pannekoek zijn allesbehalve realistisch en lenen zich uitstekend om het expressieve karakter van het verhaal te onderstrepen. Grafiet kan soms wat rommelig ogen, zeker met de hoeveelheid arcering die Pannekoek gebruikt, maar ze weet haar illustraties gefocust te houden. 
De versimpelde vormen en uitvergrote uitdrukkingen verraden haar achtergrond in animatie. Dat zorgt ervoor dat Pannekoek ongelooflijk goed is in het overbrengen van haar verhaal.
De paar woorden die Pannekoek in de strip gebruikt ondersteunen de illustraties om een duidelijk verhaal te maken. Het beste voorbeeld is wanneer Josefien via Instagram naar Dave’s stories kijkt en ze tussen de foto’s van het strand, palmbomen en stadsgezichten een foto van twee personen ziet waar “new colleagues” bij staat. Dat kleine detail vertelt ons al dat Dave voor zijn werk naar het buitenland is gegaan. Bovendien, als een bedrijf uit het buitenland hem wil hebben, dan is hij waarschijnlijk ambitieus en gewild. Op deze manier verteld Pannekoek met weinig tekst een heel verhaal.
Daarnaast weet ze zich ook zonder ondersteunende tekst goed te uiten. Hoe verbeeld je tekstloos een feestje met filosoferende studenten? Pannekoek besluit om aan De dood van Socrates te refereren, en dat werkt erg goed. Hoe laat je zien dat Josefien begint te twijfelen tussen twee jongens? Pannekoek illustreert twee deuren, elk met het silhouet van een van de jongens, en laat Josefien door beide deuren lopen om haar toekomst met beide jongens te verkennen. En zo zijn er zo veel meer voorbeelden te vinden.
Pannekoek laat je met haar symbolische beeldtaal meevoelen met het verhaal van Josefien. Het verhaal an sich is misschien nog wat veilig, maar de uitvoering verlangt naar meer. Sarah Pannekoek bewijst met Josefien en de wasmachine dat een goed uitgekozen beeld inderdaad meer zegt dan duizend woorden. En dat is lang niet slecht voor een debuut.
Sarah Pannekoek – Josefien en de wasmachine. Oogachtend. 96 pagina’s. € 26,50.
