Berichten

Schaamteloos jatwerk: Evert Kwok vs Bart Lauwers

“Bart wil een rechtszaak, dus Bart krijgt een rechtszaak.” Zo beschrijft Evert Kwok – pseudoniem van het cartoonistenduo Tjarko Evenboer en Eelke de Blouw – in een notendop de aanleiding voor de crowdfundingcampagne ‘Evert vs Bart’. Aanleiding vormt een auteursrechtenschending, maar ook en vooral de conversatie die erop volgt.

De Bart in het citaat is Bart Lauwers, eigenaar van een weinig smaakvolle facebookpagina met daarop video’s, foto’s en cartoons om te lachen, waaronder ook werk van Evert Kwok. Nu gebeurt het wel vaker dat cartoons ongevraagd op websites worden geplaatst, maar in dit geval had Bart zijn eigen logo op de cartoons geplakt en was de naam van de oorspronkelijke maker weggepoetst. Reden voor Kwok om vriendelijk te vragen of hij met name die laatste misstand ongedaan kan maken. “Als je nou mijn naam bij de 2 cartoons zet, iets als ‘credit: Evert Kwok’, dan […] praten we nergens meer over. Deal?” Een meer dan redelijk verzoek, dat bij Bart echter in het verkeerde keelgat schiet. “Ik heb die cartoon toevallig gevonden op internet en geplaatst”, verdedigt Bart zich, waarna zijn vriendin hem bijvalt met de woorden “Iedereen kopieert van iedereen. Dus niet overdrijven met jullie zever.” En daarmee is de kous wat hen betreft af: alles op het internet is vogelvrij en naamsvermelding is flauwekul.

Maar Kwok dringt aan en er ontspint zich een soap, waarin Bart en zijn vriendin al snel moord en brand schreeuwen en de heren Evenboer en De Blouw beschuldigen van laster, pesten, eerroof, machtsmisbruik en andere onfrisse praktijken. Kwok becommentarieert deze onverwachte escalatie op Facebook en Twitter met een mengeling van ironie en verbazing, wat olie op het vuur is. (De conversatie is in beknopte vorm te lezen bij The Best Social Media.) Als beide partijen beginnen te schermen met advocaten en gerechtelijke stappen, maakt Kwok als eerste zijn woorden waar door een dagvaarding te sturen. Die wordt door Bart verbrand en daarmee is de maat vol.

Op 23 september zijn Evenboer en De Blouw een crowdfundingcampagne begonnen bij Go Fund Me om de griffierechten en advocaatkosten te betalen. Wat na de rechtszaak overblijft, wordt gedoneerd aan een nog nader te bepalen goed doel. Omdat het streefbedrag binnen een dag werd bereikt is de campagne stopgezet en gaat de rechtszaak door. Komende maand worden de stukken ingediend en dan is het wachten op wat komen gaat. De heren beloven op de campagnesite van Go Fund Me verslag te doen van het verdere verloop, maar wie niets wil missen houdt waarschijnlijk beter hun twitterkanaal in de gaten.

Het schaamteloos gebruik van andermans tekenwerk komt vaak voor op het internet en is een doorn in het oog van veel tekenaars. Rechtszaken vinden vaker plaats, maar worden meestal gestart door grotere bedrijven. Berucht is het bedrijf Moulinsart dat op agressieve wijze de rechten op het werk van Hergé beheert. Dat twee cartoonisten op eigen houtje een rechtszaak beginnen is vrij uniek. Winst voor Evert Kwok zou een duidelijk signaal afgeven, dus er zullen vast een hoop collega tekenaars benieuwd zijn naar de afloop.