België is een nieuwe, eigenzinnige stripmaker rijker: Kaylan Saro (1997) studeerde in 2022 af en won in dat jaar de Plastieken Plunk met het kortverhaal Elke Dag Goelag. Elke dag een pagina, in potlood, in een streng rooster van negen plaatjes: dat was de opdracht die de auteur zich stelde. Binnen die strengheid was er open baan voor een associatieve stream of conciousness.
Van een verhaal is bij Fatum Mundi (het lot van de wereld) niet echt sprake. Je zou kunnen spreken van een koortsdroom of het malen van iemand die aan ernstige slapeloosheid lijdt. Vooral aan het eind van het album, wellicht door vermoeidheid, wordt Saro’s tekenstijl woest en agressief. De meeste stripmakers zijn kalligrafen die elk lijntje en elke pixel oppoetsen tot het ‘perfect’ is, dus dat is een verfrissende aanpak.
Slordig is het evenwel niet, je blijft zien dat hier een getalenteerde tekenaar aan het werk is. 
En grappig is het vaak ook. Doordat Fatum Mundi ook volkomen tekstloos is, blijft het ook op afstand van het Belgische absurdisme dat inmiddels een beproefde ‘methode’ is.
Kaylan Saro toont de tomeloze inzet van een debutant, zoals een jonge wielrenner die met elke demarrage mee wil. Holderdebolder sleept hij de kijker mee in een schier eindeloze stroom metamorfosen. Daarbij wisselt hij moeiteloos van stijl. Van Romeinse bustes tot Brueghel (natuurlijk) tot Guston tot Lucky Luke tot primitieve outsiderkunst, breder kun je het eigenlijk niet aanpakken. En alles met een eenvoudig potlood; je kunt ook niet verder van digitale fenomenen af staan.
Toch doet zijn associatieve werkwijze op den duur wat aan een morph-programma denken, omdat er geen narratieve gedachte achter dit album lijkt te liggen. 
Het functioneert eigenlijk als een showcase van Saro’s vaardigheden. Dat kun je een debutant moeilijk kwalijk nemen. Niet elk boek hoeft in één ruk uitgelezen te worden. Bovendien is een album als dit een afspraak met de lezer: je pakt het op, bekijkt het en de schoonheid ervan overtuigt je van de aanschaf – of niet.
Toch is juist door het brede stilistische spectrum van Fatum Mundi een tweede soortgelijk album niet denkbaar. Het maakt nieuwsgierig naar wat hij in samenwerking met een scenarist zou kunnen afleveren, of wanneer hij zich als verteller verder ontwikkelt. Maar een debuut waar zoveel zelfvertrouwen uitspreekt, stelt wat dat betreft gerust.
Kaylan Saro – Fatum Mundi. Bries. 192 pagina’s hardcover. € 35,00
