Er zijn van die auteurs wier albums je blind kunt kopen omdat ze je nooit teleurstellen. Zo iemand is Simon Spruyt. SFG, Junker, Papa Zoglu, Bouvaert, De tamboer van Borodino of het onlangs verschenen dolkomische drieluik dat hij samen zijn Duitse collega Nicolas Juncker maakte: De ruiterlijke confessies van Dragon Dragon. Telkens weet Spruyt zichzelf en de lezer te verrassen door te wisselen van tekenstijl en genre. Maar één ding hebben al zijn albums gemeen: ze herbergen telkens een vorm van maatschappijkritiek zonder dat die er al te dik bovenop ligt.
In zijn nieuwste album De uitverkorene ligt die boodschap wél aan de oppervlakte. Spruyt verbeeldt het oudtestamentische verhaal uit Genesis over aartsvader Jakob die door list en bedrog de zegen van zijn vader Isaäk krijgt in plaats van zijn broer Esau. Dat verhaal wisselt Spruyt af door het verhaal te vertellen van een ploertige reclamemaker in het hier en nu die promotie maakt door zijn collega te verraden.
Door voortdurend te wisselen tussen het verhaal van Jakob en dat van de ploert, laat Spruyt de lezer zelf parallellen trekken. Zo wordt Jakob later zelf bedrogen door zijn oom Laban die hem niet de door Jakob begeerde dochter Rachel schenkt, maar zijn oudere dochter Lea. Prompt ben je getuige van hoe de naamloze reclameploert aan de bar in een congrescentrum probeert een vrouw te versieren, maar in bed belandt met een andere vrouw die aanvoelt dat ze eigenlijk niet gewenst is. Door het gebruik van de kleur groen voor de slachtoffers en het vervormen van de hoofden tot een amorfe massa, maakt Spruyt ook grafisch duidelijk wie goed is en wie slecht. De pijn van de bedrogenen maakt Spruyt goed invoelbaar.
De voortdurende parallel die wordt getrokken met het Bijbelverhaal over Jakob, nodigt uit tot exegese. Dit onderdeel van de Bijbel is al eeuwen voer voor schriftgeleerden. In de bijbel staat dat Jakob werd geboren terwijl hij de hiel van zijn tweelingbroer Esau vasthield. In het Hebreeuws is er een verband tussen het woord ‘hiel’ en Jakobs naam. Zijn naam kun je lezen als hielenlichter, oftewel bedrieger. Maar Jacob krijgt in de Bijbel van God een nieuwe naam: Israël en is daarmee de naamgever van het Israëlische volk. En zeker in een tijd waarin de staat Israël veel kritiek krijgt voor hun optreden in Gaza, is het verleidelijk in De uitverkorene ook maatschappijkritiek op de regering-Netanyahu te lezen. Zeker als Spruyt aan het einde van zijn album de twee slachtoffers van de reclameploert (de bedrogen vrouw en zijn oud-collega) afbeeldt onder vlaggen op straat die dezelfde kleuren hebben als de Palestijnse vlag. Hun gezamenlijke baby is rood, de kleur die Spruyt gebruikt voor de slechteriken. Alsof Spruyt wil waarschuwen dat het maken van slachtoffers alleen maar nieuwe wrok voortbrengt.
Het nadeel van exegese is dat je alles kunt lezen in een tekst als je het er in zoekt. Feit is in elk geval dat Spruyt al bezig was aan dit album lang voor de strijd tussen terreurorganisatie Hamas en Israël in oktober 2023 het nieuws begon te beheersen. Al in 2019 had hij een concept voorgelegd aan uitgeverij Le Lombard, vertelde hij destijds in een interview met Stripspeciaalzaak. Die uitgever vond het project ‘te moeilijk’.
Inderdaad vraagt Spruyt weer het nodige van zijn publiek en aan het eind had hij meer ruimte moeten nemen om de nu wel erg plotse omwenteling uit te werken waarbij de twee bedrogen personages alsnog samen het geluk vinden. De parallel met het Bijbelverhaal is dan ineens verdwenen. Dat is jammer, daardoor leest dit album wat onaf. Maar dat is dan ook het enige wat is aan te merken op dit album. Wederom weet Spruyt iets te maken wat ver boven de middelmaat uitsteekt.
Simon Spruyt – De uitverkorene. Oogachtend. 80 pagina’s. € 29,95
