Grote praat aan het begin van dit jaar: we dachten wel even alles over het nieuwe stripjaar te kunnen vertellen. Aan de hand van twaalf voorspellingen blikten we in de toekomst. Nu is het tijd om te zien of we gelijk hebben gekregen – en waar eventueel niet. Hieronder volgen de voorspellingen, zoals we die deelden op 22 januari, met meteen daaronder de uitkomsten. Gaan we.
1. de striptijdschriften in Nederland en Vlaanderen blijven van papier en gaan niet digitaal. Geen enkel tijdschrift wil zelfs maar een digitale variant overwegen náást de papieren versie.
Een paar weken geleden dachten we dat we nat waren gegaan met deze voorspelling. Stripblad Jump liet namelijk bij monde van de uitgever weten dat de digitale versie van het blad in aantocht was. Dat kan allemaal zo zijn, maar ondanks de grote woorden is er nog geen digitale Jump verschenen. In ieder geval niet in 2022 en precies dát zagen we keurig in onze 9e bol. Dus: KLOPT.
2. Aimée de Jongh wint de Stripschapprijs en in het juryrapport staat dat ‘we nu echt niet meer om haar heen kunnen’.
Ze won inderdaad de Stripschapprijs. Als wij het juryrapport goed hebben gelezen, dan heeft de jury er alles aan gedaan om de door ons genoemde zinssnede te ontwijken. Maar dat ze niet meer om haar heen konden, is natuurlijk overduidelijk. Dus: KLOPT.
3. er komt een hommage-album dat de beste hommages van het afgelopen decennium bundelt. Het album is vier pagina’s dik en kost – tot ontevredenheid van de verzamelaar – gewoon 9,95.
Geen ontevreden stripverzamelaars aan het hommagefront. Het boek zoals wij dat voorstelden is er niet gekomen, zoals het hele hommage-concept eigenlijk een beetje naar de achtergrond lijkt verdwenen. Daar zijn we overigens niet rouwig om, ook al halen we bakzeil met deze voorspelling. Dus: KLOPT (GELUKKIG) NIET.
4. door de stijging van de papierprijzen worden de albums steeds duurder. Dat de uitgevers met hun rug tegen de muur staan en er niets aan kunnen doen, telt niet: de onvrede is luid hoorbaar op fora, in stripwinkels en tussen de bananendozen.
Stripkopers zijn geen onmensen. Zij snappen ook wel dat de wereld in brand staat en dat de strip daar de dupe van is geworden, om het eens hobbymatig te duiden. Sommige reguliere softcovers tikken nu tien euro aan of zijn er al overheen. Dat is flink, psychologisch gezien. Daar is uiteraard onvrede over, dat hoort er nu eenmaal bij, maar die richt zich evenredig op alles en iedereen. Dus: KLOPT VOOR DE HELFT.
5. er is nogal wat wrevel en kift over de toekenning van subsidies aan serieuze strips en graphic novels. Tegenstanders noemen graphic novels elitair en vinden dat alle strips subsidie moeten krijgen, vooral omdat commerciële strips vaak helemaal niet zo commercieel blijken te zijn.
Hier zaten we helemaal naast. Vooral omdat het hele subsidiespel niet zo in de openbaarheid plaatsvindt, was er dit jaar weinig gedoe over ‘zij-wel-en-wij-niet’. Niet dat het er niet was – vast wel – maar we hoorden en zagen de klagers niet. Het zorgde voor een ontspannen stripwereldje, waarin het vredig toeven was. Dus: KLOPT (GELUKKIG) NIET.
6. de overheid krijgt de schuld dat er te weinig strips worden verkocht, omdat ze niet genoeg subsidie verstrekken. Als stripmakers namelijk geld krijgen om rustig aan een album te kunnen werken, leveren ze beter werk dat dus meer wordt gekocht door lezers. De overheid gaat niet mee in deze lezing.
Hier hebben echt helemaal niemand over gehoord. Degene die deze stripvoorspelling in de glazen bol zag, werkt overigens niet meer bij ons. Dus: GELUKKIG MAAR.
7. stripuitgevers blijven veel te veel boeken uitgeven, met als argument dat “de lezers dat nu eenmaal willen”. Onderzoeken die die bewering staven zijn er niet, het lijkt er vooral op dat uitgevers gewoon veel met ‘de lezers’ spreken.
Er verschijnen nog steeds heel veel dezelfde strips, avonturen en actie met een vliegtuig, piraat, indiaan en aantrekkelijke mevrouwen. Het aanbod van actiegerichte genrestrips is gewoon niet uit te roeien: dat gebeurt over een paar jaar vanzelf als “de lezers die dat nu eenmaal willen” allemaal overleden zijn. Dan zien we ook dat de jonge generaties allang voor manga, comics en graphic novels hebben gekozen. Dus: KLOPT.
8. er komt een nieuwe stripserie die potten gaat breken. Staulorm combineert het beste van Storm met het beste van Saul, maar het lijkt in de verste verte niet op een van beide reeksen. Staulorm draagt namelijk een zwart hesje. Inderdaad, net zoals Lucky Luke.
Het was zo’n ijzersterk concept en we geloofden de voortekenen die we in de glazen bol zagen, maar er was geen serieuze uitgever die er brood in zag. Dat kan gebeuren. Soms dienen de beste ideeën zich gewoon aan en gebeurt er niets mee, en andere keren wordt een minder sterk idee omarmd als het volgende hoogtepunt. Zo zal het altijd zijn. Dus: KLOPT NIET.
9. ‘om tegemoet te komen aan de wensen van de lezers’ verschijnen er in 2022 van nog meer stripalbums een luxe versie, een extra luxe versie, een zeer gelimiteerde luxe versie, een groot formaat luxe versie en een ultra limited luxe collectors versie. Of er van die albums dan ook nog een reguliere versie verschijnt is even de vraag.
Nou, daar waren geen minuut te vroeg mee. Eind 2022 werd gemeld dat Standaard uitgeverij, de luxe-speciale-gelimiteerde-grootformaat-fluwelen-hofleverancier, er gewoon mee ophoudt. Ze waren er nog in 2022 in groten getale, dat hadden we dus goed, maar ze houden er in 2023 mee op, omdat de wensen van de lezers een scherpe bocht hebben gemaakt. Intussen voelen we vooral het verdriet en chagrijn van de luxeverzamelaar die nu met allemaal tijdelijke luxe zit opgescheept. Gelukkig zijn er nog de reguliere versies. Die wel. Omdat wij de voorspelling wat onhandig hadden geformuleerd, kunnen we niet echt aangeven of we gelijk hadden of niet, en dus: KLOPT.
10. de Stripmaker des Vaderlands blijft zijn woordgrapje ‘Strip het meest veelzijdige stukje lees strip’ gewoon gebruiken, ook al is het niet zo heel sterk en mag de stripwereld zich best wat serieuzer presenteren.
Twee dagen nadat deze voorspelling verscheen, hing de Stripmaker des Vaderlands onaangekondigd en zingend aan de telefoon. “Strip is alleen strip is alleen strip als er strip op staat, strip. Koning, keizer, admiraal, stripjes lezen ze allemaal.” En zo ging het maar door, zeker een kwartier. Asjemenou, riepen we, wat is hier aan de hand? Hij had allerlei nieuwe ‘tunes’ geprobeerd, maar geen een bekte volgens hem zo lekker als Strip het meest veelzijdige stukje lees strip. Daar moesten we hem gelijk in geven. Met andere woorden: KLOPT.
11. er wordt weer massaal geroepen dat we als stripwereld de krachten moeten bundelen. Dat geluid klinkt echter zo zwak dat er van kracht nauwelijks sprake is.
Overal wordt gezocht naar nieuwe wegen, nieuwe kansen en nieuwe manieren omdat eindelijk doordringt dat het steeds stiller begint te worden. De stripwereld wil best graag vernieuwen, maar dan wel met en door de mensen die er al sinds mensenheugenis tot hun nek in zitten, en tja: zo werkt vernieuwing niet. Helaas dus, maar niet verrassend: KLOPT.
12. 2022 zal toch vooral een feestjaar worden: tal van stripreeksen en -figuren zijn honderd jaar, of tachtig, of 75 of 50, en dat moet uiteraard gevierd worden. Aan het einde van het jaar hebben we een stijve nek van het omkijken.
Als we kijken naar de stripexposities van het afgelopen jaar dan is het inderdaad nogal retro wat de klok slaat. Het hele idee dat een strip in het zonnetje hoort als het heel oud is, is weinig spannend maar wel lekker gemakkelijk. Als iets honderd jaar is, dan is er immers ook voor honderd jaar ouwe zooi om te laten zien. En als je dat een beetje feestelijk brengt, ach: dan hebben we er toch maar mooi weer een feestje van gemaakt. Dus: KLOPT.
Alles bij elkaar genomen, hebben we een nagenoeg perfecte score met onze voorspellingen. We hadden niet anders verwacht, eigenlijk. Niet alles werd precies juist voorspeld, helaas, maar sommige dingen zijn nu eenmaal niet te doen in een steeds veranderende (strip)wereld, waarin oorlog, inflatie en gedoe aan de orde van de dag is.
Op 4 januari komen we met de nieuwe voorspellingen, voor stripjaar 2023. We poetsen alvast de bol en wensen jullie een goed nieuwjaar!
