Strips

Stolp is het lichtpuntje in een fraaie, fascinerende, naar hemzelf genoemde dystopie

StolpHet gaat niet goed met de stad Bardo: veel gebouwen staan leeg, bomen en planten gaan dood of zijn al weg, diersoorten sterven uit en er worden geen kinderen meer geboren. De wereld in Bardo lijkt te wankelen op het randje van de ondergang. Alleen de vraatzuchtige, lijkenpikkende meeuwen gedijen goed. Voor een deel herkennen we zaken uit onze eigen wereld, maar het verhaal speelt zich duidelijk af in een andere tijd. Zo is het voedsel vervangen door pillen. Er zijn overigens overal pillen voor, bijvoorbeeld voor communicatie, waardoor je met iemand contact kunt hebben zonder dat hij of zij in de onmiddellijke nabijheid is. 

Door deze wereld loopt Stolp, een wat oudere man. Hij rookt en moet daarom steeds hoesten en hij zoekt in zijn eentje zijn weg. Om hem heen heerst niet alleen een ondergangsstemming, er zijn ook mensen die uitbundig vermaak zoeken. Als je op de rand van een vulkaan leeft, kun je net zo goed dansen. 

Natuurlijk is er onrust en zijn er demonstraties, bijvoorbeeld van de klonen. Ze willen vier jaar leven in plaats van twee. Iemand zegt over hen: “Nu denken ze dat ze mensen zijn, maar het zijn zakken met reserveonderdelen.” En er zijn groeperingen die spreken over de zwarte zon die tien jaar geleden is verschenen. Sindsdien worden de vrouwen niet meer zwanger. De termen waarin daarover gesproken wordt, doen denken aan religie. Er wordt zelfs opgeroepen tot een wedergeboorte. 

Stolp lijkt zich weinig aan te trekken van wat er om hem heen gebeurt. Hij zoekt rokend en peinzend zijn weg en lijkt niemand nodig te hebben. Zijn tocht heeft wel een doel: hij is op zoek naar het dertienjarige meisje Sava M. Ze was geselecteerd voor een programma om de menselijke soort te redden, maar werd verstopt door haar familie en is nu verdwenen. Verder is Stolp met zijn hoofd nog vaak bij zijn vrouw Rita, die ruim zes jaar geleden plotseling verdween. 

StolpStolp heeft een filosofische inslag en hij is constant tegen of in zichzelf aan het praten. Hij houdt ook van boeken en is daarmee een uitzondering in Bardo. Soms, als Stolp met een zeker aplomb waarheden als koeien verkondigt, wordt zijn taal wat te zweverig en te clichématig (“Voor gedachten bestaan geen muren, bestaat geen materie.”), maar je vergeeft het hem; hij zal zich in deze verwarrende wereld ergens aan vast moeten houden.  

Om de ellende niet onder ogen te zien, storten mensen zich in het amusement en zijn velen verslaafd aan styx, een destructieve drug. Dat is allemaal niet zo opwekkend. Maar in de persoon Stolp leeft de liefde nog: je hebt het idee dat hij het meisje Sava wil redden en hij mist zijn vrouw Rita. Juist in de duisternis geeft elk sprankje licht houvast en dat lichtje leidt ons door deze graphic novel. 

StolpZal Stolp Sava en Rita nog vinden? Om daarachter te komen, moet je Stolp lezen, het eerste deel van een vierluik. Het tweede deel, dat nog niet in het Nederlands is verschenen, heet Rita, daarin zal de zoektocht verder gaan.

De dystopische wereld van Bardo is geschapen door het Poolse duo Daniel Odija en Wojciech Stefaniec. Die laatste maakte ook de tekeningen en die zijn fascinerend. Om elke tekening is een dik zwart kader gezet, dat met de hand getekend lijkt. De morsigheid van Bardo vind je in de zwarte vlekken en vegen en het kleurgebruik is gedurfd: veel donkere kleuren, bijvoorbeeld paars, maar er is ook veelkleurigheid om te laten zien hoe divers te mensen zijn en welke lichtheid ze zoeken. Als Stolp als een psychonaut verdwaalt in zijn redeneringen, onder invloed van verdovende middelen, kan de tekenaar zich helemaal uitleven in vervormingen en verfvegen. Erg fraai gedaan. 

Enkele malen komen er tekeningen voor die helemaal zwart zijn, met alleen een gele veeg erin. Mogelijk krijgt dat in een volgend deel nog meer betekenis, mogelijk ook duidt het op het veegje licht in de duisternis waaraan Stolp zich vasthoudt. 

Wie een strip wil lezen enkel om zich even te vermaken, moet maar niet aan Stolp beginnen. Maar wie dit avontuur wel aangaat, krijgt er veel voor terug. Een rauwe wereld, waarin iemand toch naar de leefbaarheid zoekt, weergegeven in gedurfde en fascinerende tekeningen. Als je je eenmaal met Stolp in de wereld van Bardo begeeft, wil je zo snel mogelijk met hem meegaan naar de volgende delen. Al is het maar om hem daar niet helemaal alleen te laten.

Daniel Odija & Wojciech Stefaniec – Stolp. Scratch Books. 116 pag. hardover. € 29,95