Berichten

Onzekere tijden voor de stripverspreiding in Nederland

Op 24 augustus jongstleden liet distributeur Van Ditmar weten dat ze met ingang van 1 januari 2023 stopt met de verspreiding van Nederlandstalige strips. Voor de meeste striplezers is het belang van deze beslissing moeilijk in te schatten. De distributie is immers een onderdeel van de (strip)boekenwereld dat zich geheel aan het zicht van de consument onttrekt. Maar voor het voortbestaan van bakstenen stripwinkels is distributie een cruciaal onderdeel. En niet alleen heeft Van Ditmar een unieke positie, de timing is bovendien slecht.

In Nederland regelen een paar stripuitgevers hun eigen verspreiding, maar verreweg de meeste uitgevers maken gebruik van de diensten van één van twee verspreiders, met name voor de stripwinkels: Strips in Voorraad en Van Ditmar. Een aantal maanden voor Van Ditmar besloot de handdoek in de ring te gooien, maakte Ron Poland, de eigenaar van Strips in Voorraad, bekend in 2023 met pensioen te gaan en het stokje over te dragen aan uitgeverij Personalia. Dat zorgde al voor enige onrust, aangezien Poland voor veel uitgevers en winkels altijd een prettige en betrouwbare partner is geweest. Voor uitgeverij Personalia is stripverspreiding een geheel nieuwe kant van het vak waar ze nog geen praktische ervaring mee heeft.

Nu besluit dus de tweede grote verspreider, Van Ditmar, geheel te willen stoppen met de verspreiding van Nederlandstalige strips. Dat raakt de stripwinkel én de boekhandel.  In de tussentijd heeft Personalia haar plannen omtrent de overname van Strips in Voorraad nog niet bekend gemaakt en dat betekent dat er voor veel uitgeverijen en voor feitelijk alle Nederlandse stripspeciaalzaken veel onzekerheid bestaat. Maar daar komt nog een knelpunt bij dat uniek is voor de Nederlandse boekenmarkt.

Een uitgeverij die zijn boeken wil verkopen via de Nederlandse, reguliere  boekhandel heeft praktisch gezien de keuze uit twee distributeurs: Centraal Boekhuis (CB) of Van Ditmar. CB is met afstand de grootste en best verkopende speler, maar CB is ook duur, afstandelijk en formeel. Boeken bij Van Ditmar worden door boekhandels weliswaar minder goed ingekocht, maar de nadelen van CB kent Van Ditmar niet. Wie als stripuitgever geen gouden bergen verdient, maar toch verkrijgbaar wil zijn bij de algemene boekhandel heeft daarom in de praktijk maar één keus: Van Ditmar.

Nu Van Ditmar met de Nederlandstalige stripverspreiding stopt, zijn uitgevers dus gedwongen over te stappen naar het veel duurdere CB, of moeten ze accepteren dat hun boeken niet langer verkrijgbaar zijn via de reguliere  boekhandel. Beide keuzes zijn ongunstig en een hoop uitgeverijen zouden door dit besluit van Van Ditmar wel eens in de problemen kunnen komen. Daar ligt natuurlijk ook een kans voor Strips in Voorraad, maar of Personalia ook de algemene boekhandel wil en kan gaan bevoorraden is onbekend.

De situatie zorgt voor veel onrust en een hoop discussie en gespeculeer. In de wandelgangen houden deze ontwikkelingen zowel winkeliers als uitgevers bezig. Verwacht wordt dat Personalia binnenkort haar plannen zal ontvouwen, maar of daarmee alle onzekerheden worden weggenomen is de vraag. Zeker is in ieder geval dat de 9e Kunst hier binnenkort uitgebreider op terug gaat komen.