Berichten

De geboorte van de underground in Harvey Kurtzmans Help! Magazine

Underground comics (of beter: comix) zijn onlosmakelijk verbonden met Robert Crumb en zijn tijdschrift Zap! Comix. Wie het fameuze stripgenre opzoekt op de Nederlandse Wikipedia ontdekt dat de twee ook daar naar voren worden geschoven als boegbeelden. Veel minder bekend – en in het wikipedialemma zelfs geheel afwezig – is het tijdschrift Help!. Oprichter en hoofdredacteur Harvey Kurtzman wilde een gewaagdere, meer volwassen variant maken op Mad Magazine, een tijdschrift dat Kurtzman in 1952 had opgericht en waar hij tot en met 1956 hoofdredacteur van was geweest. Help! begon in 1960, vlak na de publicatie van Fredric Werthams Seduction of the Innocent (1957) en de heksenjacht die erop volgde, en stopte in 1965, vlak voor het begin van de hippietijd en de officiële geboorte van de underground (1967).

Help! was een tijdschrift dat werd uitgegeven door Warren Publishing. Er waren derhalve grenzen aan wat Kurtzman kon doen. Maar dat belette hem niet die grenzen op te zoeken. In 1962 maakt Kurtzman met Will Elder de strip Goodman Goes Playboy waarin de Archie Comics op de hak werden genomen, wat resulteerde in een rechtszaak.

Help! vormde een springplank voor een aantal mensen die later naam zouden maken in de underground scene. De twee belangrijkste waren Robert Crumb die zijn eerste schreden zette met o.a. Fritz the Cat (zie ook het artikel over graphic journalism door Laurike in ‘t Veld) en Gilbert Shelton die er begon met zijn Wonder Wart-Hog. Daarnaast sierde ook het werk van Terry Gilliam en John Cleese de pagina’s.

Jim Rugg en Ed Piskor – op youtube beter bekend onder de naam Cartoonist Kayfabe – nodigden wandelende stripencyclopedie Warren Bernard uit en met zijn drieën bladerden ze met het voor hun kenmerkende enthousiasme door een aantal nummers Help!, daarbij hun licht schijnend op het gebodene. Aanstekelijke kost. Ondanks een hoop namen van Amerikaanse beroemdheden die hier nauwelijks bekend zijn, is het een half uurtje smullen van relatief onbekende striphistorie.