Met veel bombarie startte Marvel in 2019 met een relaunch van een haar grootste vlaggenschepen: de X-men. Met schrijver Jonathan Hickman terug bij Marvel zouden de X-Men eindelijk terugkeren waar ze hoorden: de top 3 van bestverkopende comics. In 2024 maakt Marvel met de huidige X-men een einde aan de door Hickman begonnen verhaallijn. Heeft Hickman de mutanten echt teruggebracht naar de glorietijden van Chris Claremont en Grant Morrison?
De X-Men zijn na Spiderman jarenlang de tophelden van Marvel geweest. De titel was een vlaggenschiptitel die garant stond voor succes. Tot de filmrechten werden verkocht aan 20th Century Fox en Marvel zelf films ging maken met de Avengers in de hoofdrol. De beste schrijvers, zoals Jason Aaron, hielden zich vooral bezig met Avengers, Thor en Captain America en de X-Men was iets wat erbij gedaan werd door, bij het publiek, minder bekende schrijvers en tekenaars. Nadat Disney 20th Century Fox kocht en daarmee ook de filmrechten voor X-Men weer in eigen huis kwamen, was het tijd voor een ingrijpende relaunch. Maar er was een sterauteur nodig om het succesvol te laten zijn. Wie kon deze klus klaren?
Tussen 2008 en 2015 schreef Jonathan Hickman voor Marvel Fantastic Four en Avengers. Beide titels waren immens populair omdat Hickman trouw wist te blijven aan de geliefde karakters en tegelijkertijd een complex, meerdere jaren omvattend plot wist te weven dat lezers bleef boeien. Na zijn vertrek bij Marvel bracht Hickman eigen titels uit zoals het veelgeprezen East of West. Een terugkeer naar Marvel lag niet voor de hand, ware het niet dat jaren eerder Hickman al had aangegeven dat X-Men zijn favoriete titel was en hij verstrekkende ideeën had voor Professor X, Magneto, Wolverine en de anderen.
In het grote geheim begon onder leiding van Hickman in 2019 een groep schrijvers plannen te maken voor wat bekend zou komen te staan als de Krakoa-tijd van de X-men. Een periode die dit jaar tot zijn einde komt met de titels The Fall of the House of X en The Rise of the Powers of X. En een periode die gekenmerkt wordt door enorm goede verhalen en waardeloze rommel.
De Hickmantijd is te verdelen in vier gebundelde uitgaves: House of X/Powers of X, X-men omnibus, Swords of X omnibus en X-Men Inferno.
House of X/Powers of X
De start van de relaunch van de X-Men en een ‘echte’ Hickman. In twee apart gegeven series wordt het gehele Marveluniversum overhoopgehaald. In House of X hebben de mutanten een eiland ontdekt waar ze in vrede kunnen leven en met genoeg grondstoffen om andere naties onder druk te zetten om het eiland Krakoa te erkennen als onafhankelijke natie. Powers of X schetst de toekomst van mutanten met tijdsprongen van tien tot duizend jaar. Zoals vaak bij Hickman wordt bijna niks chronologisch verteld en is het een complexe puzzel voor de lezer om erachter te komen hoe beide zesdelige series samenvallen.
House of X/ Powers of X werd terecht enthousiast ontvangen omdat Hickman op meesterlijke wijze de geschiedenis van de mutanten wist om te buigen tot een geheel nieuwe toekomst. Dat daarbij aartsvijanden als Professor X, Magneto en Apocalypse samen een front vormden, maakte het extra aantrekkelijk. Ook het tekenwerk van Pepe Laraz en R.B. Silva mag niet onvermeld blijven; het is spectaculair, aantrekkelijk en welbekende personages zien er herkenbaar en tegelijkertijd modern uit.
House of X/Powers of X wordt inmiddels gezien als een X-Men klassieker die past in het rijtje Dark Phoenix Saga, House of M en Grant Morrisons New X-Men.
X-Men Omnibus
Geheel tegen ieders verwachting in zou Hickman maar 21 reguliere nummers van X-Men schrijven. Daarvan zijn 1 tot en met 12 en 16 tot en met 21 gebundeld in de in 2021 verschenen omnibus. Hierin pakt Hickman door op de verhaallijn van House of X met nog meer politieke intriges bekend geworden als de World of X verhaallijn. Daarin begint hij met het opzetten van een andere verhaallijn die Children of the Vault is gaan heten waarin Hickman eindelijk de draad oppakt van een in 2004 al geïntroduceerde andere groep geevolutioneerden die het niet zo hebben op de mutanten.
Helaas voor Hickman moet ook zijn X-Men titel meedoen aan het Marvel-event van dat jaar: Empyre, wat resulteert in twee ongeïnspireerde nummers over een Alien-achtig ei en daarbij komend ras dat de hele wereld bedreigt. Of dat nog niet erg genoeg is wordt de continuïteit van X-Men ook doorbroken door het eerste X-Men event sinds de relaunch: X of Swords (waarover later meer).
Na het X of Swords uitstapje weet Hickman niet echt meer terug te komen op niveau. Wat volgt in de overige delen in deze omnibus is een overhaaste poging Children of the Vault tot een goed einde te brengen, maar de gehele World of X wordt bijna vergeten. Dat is jammer want juist hoe de wereld om zou gaan met een natie van samenwerkende mutanten is enorm interessant zo bleek wel uit het eerste deel van de omnibus.
Ook het tekenwerk is veel minder constant dan in de House of X/ Powers of X serie. Hickman moet het bij zijn reguliere X-men titel doen met maar liefst dertien verschillende tekenaars.
X of Swords Omnibus
Na de succesvolle relaunch van de X-men, zag Marvel natuurlijk de kans schoon om nog veel meer X-titels te lanceren. Zo kwam men met Cable, X-Force, Wolverine, Excalibur, Marauders, New Mutants en nog wat series waarvan X-Force en Wolverine nog steeds lopen, maar de meesten na zo’n twaalf tot achttien delen weer geruisloos uit de stripwinkel verdwenen.
Al deze titels spelen zich af in de door Hickman bedachte nieuwe werkelijkheid voor de mutanten en overlappen ook deels in verhaallijn. De echte X-fan moest dus diep in zijn of haar buidel tasten om alles te volgen.
X of Swords is het eerste evenement onder Hickman. Alle X-boeken samen vertellen een verhaal over een toernooi tussen de beste X-men en mutanten van een lang vergeten planeet Arkoa (zusterplaneet van Krakoa) met het lot van de aarde als inzet.
Hickmanlezers herkennen in de hoofdrolspelers van X of Swords mogelijk een aantal karakters uit zijn eigen East of West serie want de kinderen van Apocalypse: oorlog, hongersnood, dood en de pest spelen ook een grote rol in die science fiction western.
Helaas is X of Swords nergens zo goed als East of West. De hele omnibus is een soort van slecht geschreven fantasy met wisselend tekentalent en weinig interessante verhaallijnen. Van Hickmans kenmerkende geweven verhaallijn met veel aandacht voor wat er al eerder in het Marveluniversum gebeurd is, is weinig te bespeuren. X of Swords is een dieptepunt in het schrijverschap van Hickman.
Inferno
Op 29 september 2021 komt het eerste deel van X-men: Inferno uit. Een vierdelige door Hickman geschreven miniserie die meteen wordt aangekondigd als het vervolg op House of X/ Powers of X en Hickmans afscheid van de X-men.
In Inferno grijpt Hickman inderdaad eindelijk terug op de verhaallijn van de 11 levens van Moira en de strijd tegen Orchis. Zo begint Inferno bijna op dezelfde manier als House of X en zien we hoofdrolsspelers uit die titel eindelijk weer terug.
Maar wat Hickmans Avengers en Fantastic Four zo geweldig maakte was de lang uitgesponnen verhaallijnen die na vele jaren eindelijk in elkaar vielen. Daar is na twee jaar X-men eigenlijk nog geen sprake van en Inferno voelt dus aan als te veel en te vroeg. Het lijkt erop dat Marvel ontevreden was met zijn lange termijnplannen met de X-men en ze besloten gezamenlijk het einde maar te vervroegen en in een apart deel uit te brengen.
Vijf jaar na de relaunch, waarvan twee jaar geschreven door Hickman, staat vooral de House of X/Powers of X titel als een huis, maar de hooggespannen verwachtingen zijn bij lange na niet uitgekomen. De verkoopcijfers van de X-men zijn de afgelopen jaren weer snel gedaald naar het niveau van voor de herlancering. Marvel is momenteel bezig het hele Krakoatijdperk ten einde te brengen, terwijl Ultimate Spiderman de bestverkochte nieuwe titel is. De schrijver van die comic? Jonathan Hickman.
Jonathan Hickman e.a. – House of X/ Powers of X. Marvel. 448 pagina’s. $60
Jonathan Hickman e.a. – X-men Omnibus. Marvel. 704 pagina’s. $75
Jonathan Hickman e.a. – X of Swords Omnibus. Marvel. 408 pagina’s. $100
Jonathen Hickman e.a. – Inferno. Marvel. 192 pagina’s. $39,99
