Gelukkig worden in 8½ stappen is de langverwachte nieuwe beeldroman van Willy Linthout. Sinds hij gestopt is met de langlopende Urbanus-reeks is hij begonnen aan een nieuwe creatieve periode, zo vertelde hij in een begeleidend interview in de vorig jaar met extra hoofdstukken uitgebreide heruitgave van zijn magnum opus Jaren van de olifant.
Die strip is een hartverscheurende en toch komische bijna-autobiografie waarin Linthout de worsteling van zich aftekent die hij doormaakt nadat zijn zoon ervoor heeft gekozen een einde aan zijn leven te maken. Jaren van de olifant was een ongelooflijk sterke strip die Linthout hielp bij de rouwverwerking. Opvallend was ook het tekenwerk waarin hij brak met wat hij al decennialang deed als auteur: zijn potloodschetsen laten inkten. “Als ik er vandaag op terugkijk, denk ik dat ik die strip gewoon heel dicht bij mij wilde houden. Van elke strip die ik tot dan toe getekend had, werden mijn tekeningen uitgegomd. Alleen Stevens (Steven de Rie, Linthouts vaste inkter, red.) inkting is blijven staan”, vertelde hij. Het droeg er mede aan bij dat Jaren van de olifant een ongefilterd kijkje was in de ziel van de auteur. Nog altijd is herlezing van dit uiterst intieme meesterwerk de moeite waard.
Later maakte Linthout het eveneens semi-autobiografische Wat wij moeten weten op precies dezelfde wijze. En ook Gelukkig worden in 8½ stappen oogt hetzelfde als Jaren van de olifant: op elke pagina telkens zes even grote plaatjes die niet zijn geïnkt, maar alleen vluchtig met potlood geschetst. Veel lezers zullen daarom weer wat autobiografisch verwachten. Zeker omdat dit nieuwe album op precies dezelfde manier is uitgegeven als de integrale uitgave die Davidsfonds/Standaard uitgeverij vorig jaar uitbracht. Maar wie een Jaren van de olifant 2.0 verwacht, komt bedrogen uit. Het is een volkomen ander concept.
In dit nieuwe album werkt Linthout samen met Ann Smet, die de laatste jaren al meeschreef aan de Urbanus-scenario’s en met wie hij onlangs de nieuwe humorreeks De familie Super is gestart. Gelukkig worden in 8½ stappen vertelt het levensverhaal van hoofdpersoon Morris die we volgen vanaf het moment dat hij in zijn moeders buik zit tot aan zijn sterfbed. Dit keer geen intiem persoonlijk verhaal waarin de pijn van de maker door de grappen heen sijpelt, geen autobiografie die ontroert en je met maagpijn achterlaat. Wel: een kolderieke vertelling met de nodige maatschappijkritiek.
Het begint met Morris die direct na zijn geboorte terug in de vagina van zijn moeder kruipt omdat hij ontevreden is over hun sociale status. En wat volgt is een levensloop vol boertige ontwikkelingen waarbij Morris’ leven zo nu en dan wordt bijgestuurd door een soort goddelijke entiteit die de ultiem gelukkige mens probeert te vormen, bijvoorbeeld door Morris dommer te maken.
Wie het boek uit heeft, is een middag vermaakt. Elk hoofdstuk zet lichtjes aan tot filosofische bespiegelingen over wat het leven nu echt de moeite waard maakt. Maar helaas blijft de vertelling ook over de oppervlakte scheren. Het raakt wel aan diepere lagen, maar het raakt uiteindelijk niet aan het gevoel van de lezer. Dat maakt Gelukkig worden in 8½ stappen allesbehalve een slecht album. Vergeleken met de vele, zogenaamde strips voor volwassenen vol clichématige romantiek en semi-diepzinnigheid is het onderhoudend en origineel. Maar de verwachtingen na Jaren van de olifant waren zó hoog, dat het toch wat teleurstelt. Maar dat is het lot van een auteur die ooit iets waarlijk briljants heeft gemaakt en daarna gedoemd is altijd in de schaduw van dat werk te blijven.
Willy Linthout en Ann Smet – Gelukkig worden in 8½ stappen. Davidsfonds/Standaard uitgeverij. 208 pagina’s hardcover. € 34,99.