Charlotte Pasveer is laatstejaarsstudent aan de opleiding Comic Design van ArtEZ in Zwolle. Naast striptekenaar noemt ze zich ook beeldmaker. Wie haar werk kent, weet waarom: de 24-jarige kunstenaar uit Assen maakt werelden, als voorbereiding op haar strips, maar ook als werk op zich. We spraken haar over haar werelden, haar ambities, haar werkwijze en over strips die bijdragen aan de mentale gezondheid van jonge mensen.
In de inleiding van je zine Creating the Kingdom vertel je over een nieuwe strip die je maakt en dat je de lezer wil meenemen in het proces dat aan het tekenwerk vooraf gaat. Je gaat daarbij heel grondig te werk. Vertel eens waarom je het zo aanpakt?
“De belangrijkste reden is dat het gewoon ontzettend leuk is. Ik kan mezelf helemaal verliezen in het maken van werelden. Daar kan ik heel veel creativiteit en ideeën in kwijt. En al die ideeën zijn handig om als een soort voedingsbodem te gebruiken waar ontzettend veel verhalen uit kunnen groeien. Zelfs als je uiteindelijk niet alle ideeën gebruikt, zorgt het toch voor een levendigere wereld. Het is dus niet alleen leuk, maar ook nuttig. Het helpt me om het verhaal en de karakters echter te laten voelen. Een karakter en een verhaal kunnen worden versterkt wanneer je ze in een wereld zet.”
Neem ons eens mee in je proces. Hoe begint het, welke stappen zet je en hoe werk je je ideeën uit?
“Bij het creëren van werelden begin ik eigenlijk altijd met een sfeer of bepaalde karakters waarmee ik wil werken. Deze dingen zijn meteen erg bepalend voor de wereld. Dat is fijn, want het stuurt je een richting in. Het is goed om vast iets kleins te hebben om mee te beginnen. Dat kan van alles zijn.
Voor mijn verhaal Rond de Waterlelie Vijver wist ik dat de vijver een belangrijke rol zou spelen. Alle verhalen zouden zich hieromheen afspelen. Daarom wilde ik dit verhaalelement terug laten komen in andere delen van de wereld, zodat de sfeer van de vijver bepalend zou zijn voor de rest van de verhalen. Ik ben bijvoorbeeld begonnen met het bepalen van het kleurenpalet, dat nu in het hele koninkrijk terugkomt. Dat vormt meteen een soort samenhang in de wereld.
Ook zul je kleine details zien zoals geschilderde waterlelies en vuurvliegjes op de gevels van huizen of in het wapen van de koninklijke familie. Dit zou dan kunnen betekenen dat de mensen in dit koninkrijk trots zijn op hun prachtige vijvers. Het is dan ook geen wonder dat alle karakters een connectie voelen met deze plek. En zo bouw ik eigenlijk de wereld op. Elke keuze zorgt voor een volgende keuze.
Soms krijg ik in dit proces wel eens het gevoel dat mijn hoofd te vol zit met ideeën, dat het te veel informatie is om te verwerken. In zo’n geval vind ik het handig om een Pinterest-bord te maken om ideeën op te bewaren. Dit kan je een heel goed beeld geven van de sfeer die je in gedachten hebt voor de wereld. Die sfeer is dan ook veel makkelijker vast te pakken als je bezig gaat met het uitwerken van een verhaal.”
Welke inspiratiebronnen gebruik je? Zijn er boeken die je er graag bij pakt? Of muziek? Of films? Noem eens een aantal namen van makers die jou inspireren?
“Dat is een moeilijke vraag omdat er zoveel mensen zijn die mij inspireren. Van J.R.R. Tolkien tot mijn supergetalenteerde klasgenoten. Maar er zijn wel een paar dingen waar ik vaak weer naar terugkeer. Ik kijk voor inspiratie heel graag in (concept)-artboeken van series of films. Mijn favorieten zijn nu Art of Over the Garden Wall en Adventure Time – The Art of Ooo. Het is zo inspirerend om te zien hoe anderen te werk gaan. Artboeken zijn ook een geweldige manier om van kunstenaars te leren.
Ik ben ook erg fan van het werk van Taika Waititi, omdat ik het heel inspirerend vind hoe hij emotioneel drama en comedy weet te combineren. Ik vind de humor die hij in zijn werk stopt super. Het is heel knap hoe hij daar ook hele emotionele verhalen aan weet toe te voegen.
Daarnaast ga ik graag naar plekken waar een soort eigen wereld is gecreëerd zoals bijvoorbeeld de Efteling of evenementen als Elfia. Ik geniet altijd van alle details waar op is gelet tijdens het maken, vooral de creativiteit die je vindt bij de Elfia-bezoekers.”
Je zine doet me af en toe denken aan een rpg-wereld, waarin je kunt ronddwalen en zelf een verhaal kunt maken. Is dat iets wat je ook doet?
“Jazeker! Ik ben daar veel mee bezig. Ik heb geluk dat ik zo veel getalenteerde en creatieve vrienden heb waar ik rpg-gerelateerde dingen mee kan doen. Het geeft me zoveel inspiratie om samen met anderen verhalen te bouwen voor bijvoorbeeld Dungeons and Dragons. Het leuke hiervan is dat je samen een wereld bouwt, en dat geeft weer heel veel nieuwe inzichten en ideeën voor mijn eigen werk.
Daarnaast ben ik een fanatieke kostuummaker en cosplayer. Ik steek heel veel tijd in het maken van kostuums voor mijn eigen karakters. Dat is eigenlijk ook een manier van verhalen vertellen, want wat een karakter draagt, zegt natuurlijk heel veel over de wereld waar hij in leeft.”
Even terug naar je strip Rond De Waterlelie Vijver, kun je er wat meer over vertellen?
“Rond De Waterlelie Vijver is een bundel verhalen over de moeilijke weg naar het vinden van geluk. De verhalen volgen drie sprookjesfiguren die op hun eigen manier deze zoektocht afleggen. En toch, in een sprookjeswereld waar ‘een lang en gelukkig leven’ vanzelfsprekend lijkt, is dit niet altijd even makkelijk.
Het verhaal is ontstaan omdat ik het belangrijk vind om te praten over de mentale gezondheid van jonge mensen en de druk die vaak op onze schouders ligt. Ik wil lezers laten zien dat ze niet alleen staan met de problemen en dat het oké is om hiervoor hulp te vragen. Maar ik wilde niet dat het een saai verhaal werd dat voelde alsof ik mensen een wijze les probeer te leren. Ik wil het verhaal op een leuke en speelse manier vertellen. Daarom voelde de sprookjeswereld als een heel geschikte vorm. Een van de verhalen gaat bijvoorbeeld over een prins. Hij is ongelukkig en vindt het eenzame vorstelijke leven maar niks. De relatie tussen hem en zijn vader is ook wel eens beter geweest. Als een heks hem op een dag in een kikker verandert, ziet hij dit als een kans om aan zijn oude leven te ontsnappen. Maar het leven buiten de kasteelmuren blijkt ook niet te zijn waar hij over droomde.”
Dit klinkt deels als fantasy. Is dat een belangrijke invloed voor je?
“Fantasy is voor mij ontzettend belangrijk. Zowel voor mijn eigen werk als voor het werk dat ik graag bekijk. Ik ben opgegroeid met sprookjes en fantasieverhalen. Dus films en boeken zoals Lord of the Rings, Harry Potter en The Dark Crystal zijn altijd een grote inspiratiebron geweest. Eigenlijk vind ik het vooral fijn om even in een andere wereld te zijn. En ik vind het zo cool dat ik als maker de mogelijkheid heb om alles te tekenen wat ik wil. Dat is waarschijnlijk ook de reden waarom ik vaak richting fantasieverhalen ga in mijn werk. Maar ik vind het dan wel belangrijk dat het echt voelt. Dus de karakters moeten voelen als echte mensen met herkenbare problemen in herkenbare situaties.”
Helpt het bouwen van een wereld jou bij het uitdenken van een scenario of plot voor je verhaal?
“Er zijn volgens mij twee manieren om het verhaal en de wereld te bouwen. Je kan beginnen met een wereld waarin je op zoek gaat naar een verhaal, of je hebt een verhaal waar je een wereld omheen bouwt. Voor mij werkt de tweede optie het beste. Ik heb meestal al een soort verhaal dat ik wil vertellen. Daar bouw ik dan een wereld omheen, hoewel het al snel door elkaar gaat lopen. Want wanneer ik bezig ben met het bedenken van de wereld, krijg ik ook steeds meer ideeën voor het plot van het verhaal. Het verhaal over de prins had ik al toen ik begon aan het boek waar ik nu mee bezig ben. Vanuit zijn wereld zijn de andere verhalen weer ontstaan. Het bouwen van een wereld helpt dus zeker met het uitdenken van scenario’s.
Het is overigens helemaal niet erg om de wereld simpel te houden. Daardoor begrijpen lezers sneller waar ze zijn en kunnen ze hun aandacht houden bij het verhaal. Natuurlijk is het super episch om iets te maken wat nog nooit eerder vertoond is. Maar in mijn comics wil ik vaak dat de wereld niet te veel afleidt van de verhalen zelf: die gaan meestal over de karakters en hun groei en ontwikkeling. Hierdoor schuift de wereld vanzelf een beetje naar de achtergrond.”
In je zine Creating the Kingdom laat je ook het werkproces van je strip zelf zien, dus met indeling van de pagina’s, paneling, thumbnailing. Kun je vertellen hoe je werkt?
“Voordat ik begin met het tekenen van een comic, probeer ik het verhaal eerst als een soort film in mijn hoofd te zien. Dan stel ik me voor hoe de scènes er in het echt zouden uitzien. Hierdoor begin je al met een soort realistisch beeld in plaats van een stilstaand plaatje. Daarna kies ik de meest sprekende beelden uit om uit te werken. Daarbij denk ik na over wat nodig is voor het verhaal. Ik probeer dat zoveel mogelijk te doen zonder tekst. Veel van mijn strips hebben niet eens tekst, dus het is soms best een uitdaging om het verhaal over te brengen op de lezer. Maar het is als stripmaker zeker goed om hiermee te oefenen. Om het visuele vertellen van jezelf te verbeteren.
Daarna ga ik puzzelen met hoe de beelden op de pagina moeten komen te staan. Ik schets eerst alles in thumbnails omdat ik dan niet te veel in detail hoef te treden. En dan is het een kwestie van veel uitproberen. Is het verhaal duidelijk? Is de flow van de pagina goed? Pas dan ga ik de strip uitwerken. Het is vooral mooi te zien hoe goed al het werk vooraf is geweest: dat het wereldbouwen echt heeft bijgedragen aan het verhaal. Een goede voorbereiding werkt echt.”
Wat zeg je tegen stripmakers die geïnspireerd zijn geraakt door jouw manier van wereldbouwen?
“Het belangrijkste aan het bouwen van een wereld is dat het echt voelt. Dit betekent niet dat je alles tot in de kleinste details moet uitwerken, maar dat alles voelt alsof het in de wereld thuishoort. En ik noem het dan wel wereldbouwen, eigenlijk bouw ik vooral kleine gebieden binnen een grote wereld. Natuurlijk heb ik een vaag idee wat er zich bijvoorbeeld buiten het koninkrijk afspeelt, maar dat is niet altijd nodig. Ik probeer mijn aandacht te richten op de belangrijke locaties in het verhaal, anders zou ik oneindig door kunnen gaan. Dat werkt natuurlijk niet productief. Je moet wel je einddoel in de gaten houden.
Maar het gaat vooral om plezier hebben in het maken van de wereld. Het kan intimiderend lijken, maar je mag het zo groot of klein maken als je wil. En dat is het mooie aan werelden bouwen. Je hebt alles zelf in de hand.”
Bovenstaand interview werd voor het eerst gepubliceerd in Wereldbouwers, een tijdschrift gemaakt voor Stripdagen Haarlem 2022 door Stripdagen Haarlem zelf. Alle illustraties zijn afkomstig uit Creating the Kingdom.
