Dat Jordan Crane een vaste waarde is in de alternatieve Amerikaanse stripwereld, is zonder meer een understatement. In de jaren ’90 van de vorige eeuw begon hij strips te maken, in eerste instantie via de anthologie NON. In 2000 verscheen zijn eerste graphic novel, The Last Lonely Saturday. Hij maakte ook al een strip voor alle leeftijden met The Clouds Above (2006). Tussen 2006 en 2016 werkte hij aan vijf afleveringen van de éénmansanthologie Uptight. Hierin werden ook al delen van Keeping Two gepubliceerd. Nu is het na verschillende jaren uitstel dan toch zo ver, Keeping Two verscheen als afzonderlijk boek, opnieuw bij Fantagraphics als huis van vertrouwen.
Met ruim 310 pagina’s heeft Jordan Crane zijn meest omvangrijke werk tot nu toe afgeleverd. Hij werkt al twintig jaar aan dit boek, en dat toont zich door de densiteit van het verhaal en het niet aflatende bezwerende ritme. We volgen een jong koppel in hun eindeloze gesprekken en discussies. Crane toont zich een fantastisch observator, want de dialogen ontspinnen zich zoals echte gesprekken dat doen, regelmatig meanderend en niet altijd met focus op het doel van het gesprek. Niet alles wordt benoemd, maar doorheen het boek wordt alles wel duidelijk. Zo krijgen de hoofdrolspelers gaandeweg meer kleur en persoonlijkheid. Crane vermengt het verhaal van het koppel met een soort parallel verhaal over een ander koppel. Hoe beide verhaallijnen zich tot elkaar verhouden wordt gaandeweg duidelijk. De lezers worden daarbij niet bij het handje genomen. Ze moeten vooral zelf voelen hoe de overgangen tussen de verhalen, maar ook de sprongen in plaats en tijd, precies gebeuren.
Grafisch vallen vooral de kleuren op. Crane munt uit in sobere, spaarzame tekeningen, die gedompeld worden in fluorescerende tinten groen. In zijn prenten kiest hij vaak ogenschijnlijk onbeduidende details uit de scènes waarop hij de focus legt, maar door een ingenieus spel van prenten ontstaat er een bijzondere diepgang in Keeping Two. Crane gaat tot op het bot van de gevoelens en emoties van zijn personages. Aanvankelijk lijkt de doorgedreven negativiteit te wegen op de algemene appreciatie van het boek, maar gaandeweg koppelt Crane er positievere perspectieven en nuances aan vast, wat het einde van het boek tot één van de meest memorabele maakt van recente graphic novels.
Het relatief kleine formaat van Keeping Two, aangevuld met de harde kaft en de afgeronde hoeken, maken van deze strip een prachtig object dat perfect aansluit bij de memorabele inhoud. Fantagraphics leverde hiermee weerom puik werk.
Dat Keeping Two geen spek voor ieders bek zal zijn, hoeft zeker geen afbreuk te doen aan de verdiensten van de auteur. Diepgang en ambitie hebben nog maar weinig aanleiding gegeven tot grote commerciële successen. Toch verdient Jordan Crane een veel breder publiek, dat artistieke durf waardeert, maar bovendien grafisch meesterschap niet noodzakelijk gelijkstelt met academisch realisme. Daniel Clowes en Chris Ware bereikten eerder al een breed publiek, laat met Keeping Two Jordan Crane nu ook dat plezier te beurt vallen. Zijn studie van menselijk gedrag in relaties heeft er zonder meer de kwaliteiten voor.
Jordan Crane – Keeping Two. Fantagraphics. 316 pag. hardcover. $ 29.99
