Aimée de Jongh heeft de Stripschapprijs niet alleen verdiend omdat ze mooie albums kan maken. Ze is in de relatief korte tijd dat ze actief is ook uitgegroeid tot een van de voornaamste voortrekkers van het Nederlandse beeldverhaal. Zo toog ze tijdens het Toronto Comics Art Festival in 2019 naar het Nederlandse consulaat in die stad met het idee om via strips de hechte band tussen Nederland en Canada te vieren. Het resultaat Bestemming Canada ligt nu in de winkels.
Tien auteurs – naast De Jongh onder anderen ook Erik Kriek, Hanco Kolk en Paul Teng – spraken met Nederlanders die in de loop der jaren besloten naar Canada te emigreren. Op toegankelijk wijze schetsen de tien in mini-stripbiografieën een beeld van zowel Nederland als Canada, als van het fenomeen migratie door de jaren heen. Van de eerste golf Nederlanders die vlak na de Tweede Wereldoorlog een beter heenkomen zochten aan de andere kant van de oceaan tot hedendaagse migranten die zich niet zozeer wortelen in een nieuw land als wel op zoek blijven naar een plek om hun beroep te kunnen uitoefenen. Nog steeds oefent het uitgestrekte en dunbevolkte Canada een enorme aantrekkingskracht uit op mensen die op zoek zijn naar een beter bestaan, al dan niet tijdelijk.
Bestemming Canada is bovenal een mooi tijdsbeeld. De individuele verhalen van de tien geportretteerde landverhuizers zijn op zichzelf staand niet allemaal even interessant. Niet achter elke vertrek zit een meeslepend verhaal. Maar samen geven ze een heel fijn tijdsbeeld. De eerste migranten pakten in het door de oorlog verarmde Nederland een paar koffers om na een lange overtocht per schip bij Canadese boeren te gaan werken in de hoop daarna een eigen bestaan op te bouwen. Hun familie en vaderland zagen ze jaren niet meer. Ruim vijfenzeventig jaar later hebben de Nederlandse migranten in Canada een heel andere achtergrond, zoals Mei-Li Nieuwland toont in haar verhaal van de 34-jarige Tayebeh. Als kind kwam ze als vluchteling met haar familie uit Afghanistan naar Nederland, vernederlandste hier en ging op latere leeftijd voor de liefde naar Canada en is vast van plan binnenkort weer terug te keren naar ons land.
Migratie is minder dan destijds iets definitiefs geworden. Dat wordt ook duidelijk in dit album. Bomen hebben wortels, mensen hebben benen, is een tegeltjeswijsheid die vaak wordt aangehaald in het debat over globalisering. De tien levensverhalen in Bestemming Canada zijn daar een uiting van.
Elke auteur heeft de paar pagina’s die hij of zij tot zijn beschikking had op een eigen manier ingevuld. Jordi Peeters heeft een soort coming of age-verhaaltje proberen te vertellen over een vrouw die in 1960 met haar ouders mee moest naar Ontario, terwijl bijvoorbeeld Erik de Graaf een meer beschrijvend biografietje van een oorlogsbruid maakte.
Verwacht geen meeslepende avonturen met een climax of intrige. Bestemming Canada is eerder een educatief album. Maar het is een stuk toegankelijker dan andere antropologische boeken over migratie.
Aimée de Jongh en negen andere auteurs – Bestemming Canada. Scratch Books. 136 pagina’s. harde kaft. € 27,50
