Manga

Bij Junji Ito kijk je voor de zekerheid over je schouder

Voor horrorfans is Junji Ito geen onbekende naam. De 55-jarige Japanse striptekenaar is tijdens zijn dertigjarige carrière in zijn thuisland een begrip geworden. Meerdere van zijn werken zijn de afgelopen jaren verfilmd; vorig jaar verscheen er een animatieserie gebaseerd op zijn korte verhalen. Hij werd zelfs door Hideo Kojima en Guillermo del Toro benaderd om mee te werken aan hun (intussen geannuleerde) game Silent Hills. Sinds 2013 brengt het Amerikaanse Viz Media vertalingen uit van Ito’s werk, waaronder Shiver (2017) en het onlangs verschenen Smashed (2019). Deze boeken zijn voorbeelden waarom Ito dé meester van de horrormanga is.

Wat beide titels gemeen hebben, is dat het bundels met korte verhalen zijn. Niet heel bijzonder, want korte verhalen zijn Ito’s specialiteit. Zowel Shiver als Smashed zijn gebaseerd op eerder uitgegeven Japanse bundelingen, waarbij Shiver toch de meest aansprekende van de twee is. Die is namelijk een terugblik op Ito’s carrière, waarbij hij zelf een selectie heeft gemaakt van zijn favoriete werken, inclusief commentaar en notities over zijn werk. Het geeft een mooie blik in het brein van de maker: zo leer je zijn gedachtegang beter kennen. Een nadeel is dat er geen jaartallen bij de strips staan. Omdat Ito zo verrekte consistent is in zijn werk, kun je niet aan de stijl zien of het een vroege of een late strip is.

Jammer genoeg zijn die extra’s niet in Smashed te vinden. Maar toch: uiteindelijk gaat het niet om zulke verwennerijtjes, maar om de verhalen zelf. En daar valt in beide boeken niets om op aan te merken. Ito’s horror is van het bizarre, bijna absurde soort: die waarbij je tijdens het lezen wel de spanning voelt, maar waarvan je niet per se bang wordt. Is het raar dat een opgeblazen hoofd met een strop aan het uiteinde van zijn nek zijn evenbeeld achtervolgt en wil ophangen? Het is Ito ten voeten uit. Hij is een fantastische verteller die ervoor zorgt dat je de pagina’s wil blijven omslaan, ondanks de gruwelijkheden die hij opdient.

Het is pas later, wanneer je ‘s avonds alleen thuis bent en domweg de afwas staat te doen, dat Ito’s werk echt toeslaat. Dat je ineens merkt hoe Ito’s gitzwarte lijnen, zijn in detail getekende gruwelijke platen, zich in je geheugen genesteld hebben. Want Ito heeft in elk verhaal tenminste één knaller van een plaat zitten waar je niet te lang naar wil kijken, omdat het zo gruwelijk is, maar waarvan je je ogen niet kan afhouden, omdat het zo fantastisch is verbeeld. Het is dan pas dat je de atmosfeer van zijn strips over je rug voelt glibberen, langs je nek omhoog. Dan moet je tóch nog even voor de zekerheid over je schouder kijken, en zeker weten dat dat getik tegen je raam toch geen touw met een strop is.

Zowel Shiver als Smashed zijn fantastische boeken om in je kast te hebben staan. Tussen de twee gaat de voorkeur toch iets meer uit naar Shiver vanwege de extra’s die het boek te bieden heeft. Maar als het gaat om de inhoud, zijn beide het beste wat je kan krijgen op het gebied van horror.

Junji Ito – Shiver. Viz Media, 392 pagina’s hardcover. € 18,99.
Junji Ito – Smashed. Viz Media, 416 pagina’s hardcover. € 17,99.