What if? De gedachte is aantrekkelijk. Wat als de Russen als eerste de maan hadden bereikt? Wat als de Cubacrisis niet afgewend was? Wat als Nederland in 1974 wereldkampioen voetbal was geworden? Nou ja, dat laatste had wellicht weinig uitgemaakt, maar bij andere kantelpunten in de geschiedenis was er weinig nodig geweest om de loop van de gebeurtenissen een andere kant op te sturen, waardoor wellicht ook onze toestand in het heden heel anders was geweest.
De stripserie Uur U speelt met die gedachte. Intussen is de reeks al twaalf delen ver en heeft men in de verschillende delen bijvoorbeeld verkend wat het betekend had kunnen hebben als de Russen inderdaad als eerste op de maan geland zouden zijn, als mei 1968 het begin zou zijn geweest van een burgeroorlog in Frankrijk en als John F. Kennedy niet vermoord zou zijn.
In deel 11, Omega, ziet Europa er anders uit dan we gewend zijn. Frankrijk is na een staatsgreep in 1934 geen democratie meer, Hitler is verslagen in de Rijnoorlog in 1936 en nu is alleen Groot-Brittannië nog over als tegenstander van Frankrijk. We wachten gespannen af of het tot een confrontatie zal komen.
De scenaristen Fred Duval en Jean-Pierre Pécau (met assistentie van Fred Blanchard) hebben een aardig verhaal in elkaar gezet, met veel aandacht voor de luchtvaart. Als Frankrijk iets wil beginnen tegen de Britten, zal de strijd in de lucht in ieder geval gewonnen moeten worden.
In het verhaal duikt een bekende naam op: Antoine de Saint-Exupéry, de vliegenier die ook bekend geworden is als auteur van De kleine prins. In het begin van het album ontzet hij zijn collega Léo Berger in 1927 als die heeft moeten landen in Marokko en onder vuur ligt van Moorse rebellen. Deze Léo zal in 1942 de centrale rol spelen in het verhaal over de spanning tussen de Britten en de Fransen.
De overgang van 1927 naar 1942 wordt mooi verbeeld door tekenaar Maza: We zien op dezelfde bladzijde twee postvliegtuigen, met daarachter een gestempelde brief. Aan de poststempels is te zien dat we een sprong in de tijd maken, maar ook dat de République Française veranderd is in een staat waarin de extreem rechtse beweging Omega aan de macht is.
Het verhaal krijgt vaart als De Saint-Exupéry met zijn toestel neerstort. Neergehaald door de Britten? En wat deed Antoine op die plaats op dat moment? Léo is ervan overtuigd dat het perfide Albion zijn vriend heeft neergehaald en hij is niet van plan het erbij te laten zitten.
Duval en Pécau hebben er een heel aardig verhaal van gemaakt, dat je vlot wegleest. Maar al heel gauw heb je niet meer het idee dat je op een mogelijk zijpad van de geschiedenis bent beland: er had wel heel veel anders moeten gaan in het verleden om dit scenario tot realiteit te maken. Dat is natuurlijk niet erg: als fictie blijft het album wel overeind.
Deel 12, Het Stepperijk, is het eerste deel van een tweeluik. In dit verhaal gaan we verder terug in de geschiedenis: Dzjengis Khan dreigt in 1242 met zijn horden heel Europa te veroveren. Rome is intussen al gevallen en geplunderd. Twee broers, een monnik en een ridder, doen een ultieme poging de invasie te keren en Europa westers te houden.
In deel 13, Stupor Mundi, zullen we de rest lezen. In dat deel zal de echte confrontatie pas plaatsvinden. Dat zorgt er ook voor dat Het Stepperijk vooral leest als een aanloop. Hier en daar had het wel iets meer tempo kunnen gebruiken.
De tekeningen zijn van Guéra, die redelijk realistisch tekent, maar in sommige gezichtsuitdrukkingen toch wat neigt naar het karikaturale. De ruwheid van de tijd weet hij verder wel goed neer te zetten.
Het gegeven van de serie Uur U is interessant. Door het schetsen van een alternatieve geschiedenis zou er meer inzicht kunnen ontstaan in de echte geschiedenis. Maar de serie is ook goed te lezen als een avonturenserie die zich in een verleden afspeelt dat je kunt accepteren zonder al te veel achtergrondkennis. Op een enkel tweeluik na, staan de verhalen op zichzelf, maar doordat ze opgenomen zijn in een serie, krijgen ze een context, waardoor het geheel meer is dan de som der delen. Voor wie de hele serie wil: bij Silvester is de serie ook te koop in verzamelboxen van vier albums. Daardoor valt het verhaal over het weerstaan van Dzjengis Khan wel in twee verschillende boxen. Maar voor een verzamelaar van de complete serie is dat geen bezwaar. En wie alleen afzonderlijke delen leest, is het geen bezwaar.
Maza, Fred Duval & Jean Pierre Pécau – Uur U, deel 11: Omega. Silvester. 64 pagina’s hardcover. €16,95.
Maza, Fred Duval & Jean Pierre Pécau – Uur U, 12: Het Stepperijk. Silvester. 48 pagina’s hardcover. €16,95.
