Strips

A fake story is een soort hoax over een hoax

A Fake Story coverToen de sciencefictionroman van H.G. Wells The War of the Worlds in 1938 werd bewerkt tot een radiohoorspel door acteur en regisseur Orson Welles, leidde dat tot enorm veel ophef. Welles vertelde het verhaal over een invasie van marsmannetjes in de vorm van een nieuwsuitzending en verplaatste de gebeurtenissen uit het boek voor maximaal effect van Groot-Brittannië naar de Verenigde Staten.

De kranten stonden wekenlang vol met verhalen over de massahysterie die de uitzending zou hebben veroorzaakt. Meerdere onderzoeken achteraf wezen uit dat het met die massahysterie wel meeviel. Inderdaad waren er veel luisteraars die het verhaal over de invasie serieus namen en in sommige steden rapporteerde de politie dat er mensen de straten op gingen. Ook kreeg radiozender CBS veel telefoontjes van ongeruste luisteraars die vroegen of de Duitsers een oorlog waren begonnen en de politie vroeg CBS de uitzending halverwege te staken waarna door de makers nog eens werd benadrukt dat het echt allemaal maar verzonnen was, maar van wijdverspreide paniek was geen sprake. De mediahype na afloop van de uitzending veroorzaakte meer tumult dan de uitzending zelf.

Fake Story p.3Over die mediahype gaat A fake story van scenarist Laurent Galandon en tekenaar Jean-Denis Pendanx. CBS is bang voor nog meer negatieve publiciteit als hen ter ore komt dat in een dorp in de buurt van Grovers Mill, waar Welles de landing van de marsmannetjes had gesitueerd, een luisteraar in paniek zijn vrouw en zichzelf zou hebben gedood uit angst voor de fictieve indringers. De zender stuurt onderzoeker Douglas Burroughs erop af om uit te vinden wat er is gebeurd.

Fake Story p.9Galandon speelt een aangenaam spel met feit en fictie. In A fake story verwerkt hij veel waargebeurde gebeurtenissen, zoals de persconferentie die Welles gaf daags na de uitzending. Maar net als Welles destijds doet Galandon of dat wat hij erbij verzonnen heeft echt gebeurd is. Wie het boek koopt, ziet op de omslag de mededeling ‘naar de roman van Douglas Burroughs’ staan. Wie denkt dat dit boek echter een bewerking is van een bestaande roman, komt bedrogen uit. Het is een verzinsel van de auteur waarmee hij zijn verhaal authenticiteit probeert mee te geven. Burroughs is een verzonnen personage die aan het eind van de strip een boek schrijft over de gebeurtenissen. Galandon speelt een knap spel met de waarheid. Je kunt als lezer zelfs denken dat de moord die wordt onderzocht echt heeft plaatsgevonden.

Maar A fake story is gewoon een verzonnen detectiveverhaal. En Galandon bouwt zijn scenario op met alle ingrediënten die een goede detective spannend maken. Met meerdere personages die zich verdacht gedragen, met enkele onverwachte plotwendingen en uiteindelijk een dader die je niet direct had verwacht. Hoewel geen literair hoogstandje, wel ambachtelijk vakwerk.

Fake Story p.15Datzelfde kan worden gesteld over de tekeningen van Pendanx, die sommigen misschien nog kennen van het vierluik Labyrinten dat in de jaren ’90 verscheen bij uitgeverij Talent. Pendanx is misschien niet de meest virtuoze tekenaar, maar zijn pagina’s zitten degelijk in elkaar en weten een nostalgische jaren ’30-sfeer op te roepen.

Al met al niets mis met A fake story. En voor wie nieuwsgierig is geworden naar het hoorspel: het is op internet nog in zijn geheel terug te luisteren en is nog steeds de moeite waard. En voor de liefhebbers nog een historisch wetenswaardigheidje: in 1949 werd een Spaanstalige bewerking van Welles’ hoorspel uitgezonden in Ecuador. De eigenaar van het radiostation had de luisteraars al dagen lang warm gemaakt door in de krant nepberichten te plaatsen over ufo’s die zouden zijn gesignaleerd boven de stad Quito. Toen de uitzending eenmaal plaatsvond gingen mensen massaal de straat op. Maar toen de luisteraars hoorden dat ze voor de gek waren gehouden, sloeg de paniek om in woede. Het radiostation werd bestormd en er vielen zeven doden.

Jean-Denis Pendanx en Laurent Galandon – A fake story. Uitgeverij Daedalus. 96 pagina’s. harde kaft. € 25,70