Hard werken, je eigen weg kiezen en zelf initiatief nemen, dat is de jonge stripmaker Coco Ouwerkerk (1992) ten voeten uit. Haar reeks Acception is een mooi voorbeeld van een strip van vaderlandse bodem die op eigen kracht en met veel inzet groot is gegroeid. Zo veroverde Ouwerkerk het online platform Webtoon waar haar strip een Webtoon Original werd – wat inhoudt dat de strip flink gepromoot wordt en de maker betaald krijgt. Kenmerkend: Originals worden normaal gesproken verkozen door het publiek, maar Acception wist die status te verwerven dankzij de doortastendheid van Ouwerkerk zelf. Het is tekenend voor haar volharding. Tijd voor een kennismaking: 9e Kunst sprak met deze jonge en inventieve stripmaker.
“Van jongs af aan wilde ik al graag verhalen vertellen. Door mijn dyslexie heb ik nooit in woorden gedacht, altijd in plaatjes, dus maakte ik strips over bosdieren als vossen, eekhoorns en uilen die samen op pad gingen. Eigenlijk zou ik deze verhalen nog niet echt strips willen noemen. Ik wist toen ook nog niet wat strips waren. Mijn eerste echte strip maakte ik toen ik negen was en meedeed aan het Nederlands Kampioenschap Striptekenen. Ik won niet, maar kwam wel in de finale terecht. Dat was een ervaring waar ik zeer positief op terugkijk.
“Op mijn twaalfde drong het tot me door dat strips door volwassenen worden gemaakt. Ik herinner me dat moment nog goed: er stond een grote boom op het schoolplein van mijn basisschool waar ik als kind vaak in zat om over van alles en nog wat na te denken. Die dag zat ik in de boom en vroeg mij af wat ik later wilde doen met mijn leven. Ik wilde geen saaie baan. Animatie series en strips maken leek me wel wat. Mijn eerste gedachte was dat dat iets voor kinderen is en dat ik dat later dus niet zou kunnen doen. Maar toen viel het kwartje: animaties en strips worden weliswaar voor kinderen gemaakt, maar niet door kinderen, dat doen volwassenen! Als ik daar mijn baan van kon maken, zou ik mijn fantasie en tekeningen kunnen gebruiken om verhalen te vertellen. Precies wat ik leuk vond om te doen! Dat is me dus gelukt, ik heb mijn droom waargemaakt en nu vertel ik de verhalen die ik als kind had willen lezen.
Te veel eigen stijl
“Op de middelbare school voelde ik mij alsof ik in een pauzestand stond. Ik tekende wel veel, maakte veel fanart, was erg actief op DeviantArt en maakte gratis tekeningen voor vrienden en vreemden. Zo leerde ik omgaan met digitale programma’s als Photoshop. Echt strips tekenen deed ik nog niet. Na de middelbare school heb ik mij aangemeld voor een design opleiding bij Rijn IJssel, maar daar werd ik afgewezen. Ik zou al te veel een eigen stijl hebben. Zelf zag ik dat niet zo, ik wilde juist naar Rijn IJssel om een stijl te ontwikkelen. Die zomer liet mijn vader mij een krant zien en zei: “Hier, dit wil je toch?” Er stond een klein artikel in over Hanco Kolk die een opleiding voor stripmakers wilde beginnen. Ik kende Hanco al mijn hele leven. Hij is een vriend van de familie, heeft mijn geboortekaartje getekend en ik had zelfs stage bij hem gelopen. Dus toen ik dat artikel las wist ik direct dat ik daarheen wilde! Zo startte ik in september 2009 met Comic Design bij ArtEZ in Zwolle, het eerste jaar dat die studie bestond.
“In 2010 maakte ik een tekening van een gothic meisje (dat later Maud uit Acception zou worden). Nadat ik haar getekend had, dacht ik: Dit is saai, iedereen tekent gothic meisjes. Ik wilde iets origineels doen, iets dat precies het tegenovergestelde was van een chagrijnig gothic meisje, zoals een vrolijke, energieke regenboogjongen. Dat werd Arcus. Esther van de Bund, die bij mij in de klas zat, had ook twee personages die zij veel tekende: Gale en Iris. Toen we ze bij elkaar legden, zagen we dat Maud en Gale veel op elkaar leken, dus besloten we er broer en zus van te maken.
“Op ArtEZ werd ons altijd gezegd te schrijven over onderwerpen die we kenden uit ons dagelijks leven. Esther en ik hielden allebei van fantasy, maar met deze personages hadden we ineens iets leuks in handen dat dicht bij onszelf stond. We begonnen verhalen over ze te schrijven en verwerkten daarin allerlei anekdotes uit onze eigen middelbare schoolperiode. Zo werd Acception een verhaal over pubers op een middelbare school. Samen schreven we eindeloze lappen tekst over die vier tieners.
“Ondertussen ging mijn studie op ArtEZ moeizaam. Er werd er veel van je verwacht, misschien wel te veel. Door de verschillende praktische en theoretische vakken lag de werkdruk erg hoog en kon ik het huiswerk vaak simpelweg niet bijbenen. Ik stond daarom in mijn tweede jaar voor een keuze: of me volledig op de praktijkvakken storten, of volledig op de theorie. Ik koos voor het eerste en heb toen een semester niets met theorie gedaan. Dat was creatief gezien de beste periode die ik tijdens mijn studie heb gehad, maar ik liep wel een grote achterstand op met de theoretische vakken.
“Het lukte me niet meer om dat in te halen en vakken laten vallen was niet mogelijk. De enige optie die overbleef was om mijn studie ergens anders voort te zetten. Ik ben daarom animatie gaan studeren aan de HKU in Hilversum en heb mijn studie zo afgemaakt. Het theoretische deel was daar veel minder intensief, we kregen alleen animatiegeschiedenis. Achteraf gezien hebben beide studies elkaar prima aangevuld: op ArtEZ heb ik geleerd hoe je verhalen moet vertellen en strips moet maken en ik heb er een brede theoretische kennis opgebouwd. Op de HKU heb ik leren animeren. Daardoor heb ik nu een divers portfolio en kan ik zowel als animator als striptekenaar aan de slag.
“Toen ik mijn studie aan de HKU had afgerond, besloot ik dat het nu of nooit was: ik wilde dingen afmaken en zorgen dat mijn werk uitgegeven zou worden. Esther en ik waren al die tijd samen blijven werken aan Acception, dus wilde ik het samen met haar aan uitgevers gaan aanbieden. Maar Esther zat in die periode niet lekker in haar vel en had inmiddels ook andere projecten waar ze aan werkte. En hoewel we samen aan Acception waren begonnen, was het verhaal in de loop van de tijd meer mijn ding geworden, daarom besloot ze zich terug te trekken. Dat moment was voor ons beide erg emotioneel. Sindsdien is Acception dus volledig mijn project, maar Esther zal altijd mijn co-creator zijn. Het hele skelet van het verhaal is nog steeds gebaseerd op wat wij samen hebben geschreven.
Net als in de film
“Ik had dus het plan ervoor te zorgen dat een strip van mij zou worden uitgegeven en Acception was een van de strips die in aanmerking kwam. Op dat moment voelde het echter nog als een te groot project. Ik kon het nog niet zomaar uitvoeren, eerst moest ik meer ervaring opdoen. Daarom begon ik met small press uitgaven. Dat werd Colourbee in de Pocket, wat in principe een portfolio boekje vol met strips en ander werk was dat ik tijdens mijn studietijd had gemaakt. Ik liet er honderd van drukken, gaf een aantal weg aan uitgeverijen en verkocht de rest. Binnen twee jaar was ik ze allemaal kwijt. Daarna gaf ik L.O.C.O. uit, met daarin vooral autobiografische strips. Voor Inktober maakte ik The Meeting, ook small press.
“In diezelfde periode liet ik Acception aan uitgevers zien. De eerste drie pagina’s van Acception stonden als preview in Colourbee in de Pocket, zodat ik mensen kon laten zien wat ik wilde maken. Veel van de uitgevers aan wie ik Acception liet zien, maakten de vergelijking met de John Hughes film The Breakfast Club, die gaat ook over een groep tieners op de middelbare school. Oorspronkelijk ontmoetten Arcus, Maud, Gale en Iris elkaar tijdens het nablijven, net als in die film. Dat was puur toeval, want ik kende de film toen nog niet.
“Hoewel de meeste uitgevers wel positief waren en zagen dat ik iets goeds in handen had, wilde niemand het op dat moment uitgeven. Om bekendheid te krijgen en wat geld te verdienen ging ik naar conventies als Comic Con, waar ik mijn small press uitgaven en fanart verkocht. Dat laatste hielp mij een publiek op te bouwen, misschien nog wel meer dan de small press boekjes. Ondertussen werkte ik samen met Kimberly Geelen en Renee Rienties aan Oyasumi en toen dat af was wist ik dat ik écht met Acception aan de slag wilde.
Te nieuw, te onbekend
“Op dat moment kwam Marc de Lobie van Uitgeverij Syndikaat naar mij toe, die mijn small press boekjes had gezien en zei dat hij iets van mij wilde uitgeven. Zo gezegd, zo gedaan. Ik heb een jaar lang aan het eerste album van Acception gewerkt, soms op mijn kamer in mijn vaders huis, soms in Het Nieuwe Kader, de studio van een vriend van mij. Toen het af was, ben ik op zoek gegaan naar een voorpublicatie van Acception.
“Ik heb een jaar lang contact gezocht met mensen in het veld om dat te regelen. Je wil niet weten hoeveel e-mails ik heb verstuurd, naar bladen, naar fondsen… alles. En ik ben door alles en iedereen afgewezen. Ik was te nieuw, te onbekend, ze vonden het genre niet passen, noem maar op. De doelgroep van Acception is tieners van twaalf tot zestien jaar en daar bestaan eigenlijk geen platforms of bladen voor. Ik kwam erachter dat ik de enige schrijver in Nederland ben die voor deze doelgroep strips maakt. Dat is anders in het buitenland. In Spanje, Frankrijk en zeker in Japan zie je voor deze doelgroep heel veel, maar in Nederland is er niets. Ik zat met mijn handen in het haar, want wat moest ik nu met Acception?
“Destijds verdiende ik mijn enige inkomen op conventies. Ik had met mijn vader afgesproken dat ik bij hem kon blijven totdat ik een manier had gevonden om geld te verdienen met het uitgeven van Acception. Omdat ik in Nederland geen opties meer wist, besloot ik uit te zoeken wat er met webcomics mogelijk was. Eerst vroeg ik Marc of hij het goed vond als ik de strip online zou zetten. Mijn angst was dat hij er niet op zou durven vertrouwen dat mensen het album nog wilden kopen zodra de strip eenmaal online stond. Gelukkig dacht Marc dat échte liefhebbers ook graag een fysieke versie van het album zouden willen hebben. En zo werd Acception de webcomic een feit.
“In eerste instantie plaatste ik het op drie platforms: Smack Jeeves, Tapas en Webtoon. Dat bleek te veel voor me: elk platform had zijn eigen regels voor het uploaden van pagina’s waardoor ik constant pagina’s aan het bewerken was. Daarom besloot ik de strip alleen op Webtoon te plaatsen, waar het op dat moment zo’n duizend volgers had.
Van duizend naar zevenduizend
“Je moet weten dat Webtoon twee secties heeft: Webtoon Originals en Webtoon Canvas. Originals bevat strips die exclusief voor Webtoon worden gemaakt en waar Webtoon voor betaald, Canvas is een open platform, daar kan iedereen een strip op zetten. Acception begon aanvankelijk op Canvas. Hoewel Webtoon voornamelijk zijn Originals promoot, zetten ze ook regelmatig Canvas strips in de spotlight. Dat soort campagnes begint rond drie uur ’s nachts Nederlandse tijd. Op een nacht keek ik naar mijn Webtoon pagina en van het ene op het andere moment ging ik van duizend naar zevenduizend volgers. Ik had geen idee wat er aan de hand was, totdat ik op de homepagina van Webtoon keek en zag dat Acception uitgelicht was. Aan het eind van de dag had ik tienduizend volgers! In een periode van iets minder dan een jaar werd ik drie keer opnieuw door Webtoon op de voorpagina gezet en groeide het aantal volgers verder tot honderdduizend.
“Na een jaar schreef Webtoon een wedstrijd uit voor zijn makers. Iedereen werd uitgedaagd een nieuwe strip te verzinnen en op Canvas te plaatsen. De winnaar zou een Webtoon Original worden. Op dat moment stortte ik in elkaar. Ik had een jaar lang consistent nieuwe episodes van Acception online gezet. Bij elkaar 46 pagina’s die ik allemaal van een standaard stripformaat naar een Webtoon formaat had moeten omzetten. De gedachte dat ik dit hele proces nogmaals zou moeten doen werd me teveel. Daarom besloot ik Webtoon te mailen.
“Ik wees op mijn aantal volgers en het feit dat ze mij al meerdere keren in de spotlight hadden gezet. Ik vertelde ze dat ik geen nieuwe pagina’s meer had: mijn buffer was op, ik had geen geld meer en ik had simpelweg meer zekerheid nodig om in hetzelfde tempo door te kunnen gaan. Daarna stelde ik ze de grote vraag: vonden ze Acception goed genoeg om er een Original van te maken, of niet? Ik kreeg per omgaande een mailtje terug. Ze boden me een contract aan en een editor: Acception was aangenomen als Webtoon Original.
Stijgende lezersaantallen
“Het is belangrijk te weten dat ik voor elk ‘seizoen’ een nieuw contract moet tekenen. Een seizoen kan je in dit geval vergelijken met een album. Na elk seizoen is het dus weer even spannend of ik het volgende mag maken, maar ik maak me er geen zorgen om. De strip doet het goed en het aantal lezers stijgt nog steeds. Een nadeel van het contract is dat ik Acception niet zo maar ergens anders mag publiceren. Elk seizoen mag pas achttien maanden na upload ergens anders worden gepubliceerd, wat ook de reden is waarom het tweede album nog niet in de Nederlandse stripwinkels ligt.
“Toen Acception een Webtoon Original werd was het eerste album al een tijdje te koop. Over het algemeen kreeg ik veel positieve reacties. Vooral op anime en manga conventies merkte ik dat het erg aansloeg. Veel mangafans gaven aan nooit Europese strips te lezen, maar wel erg enthousiast te zijn over Acception. Vooral middelbare scholieren, zeiden direct een band te voelen met de personages, omdat ze zichzelf herkenden in deze alternatieve tieners. Ik krijg ook veel reacties van mensen die Acception kennen van Webtoon en volkomen verrast zijn als ze ontdekken dat ik Nederlands ben!
Nominatie Stripschappenning
“In 2018 werd Acception genomineerd voor de Stripschappenning voor jeugdalbum van het jaar. Ik had me goed kenbaar gemaakt in de stripwereld en werd door Willem Ritstier genomineerd. Tijdens de uitreiking werd in de speech gezegd dat een jeugdalbum voor alle leeftijden had gewonnen. Dat was het moment waarop ik wist dat ik het niet was geworden – Acception is immers voor tieners van twaalf tot zestien jaar, maar ik voelde me alsnog erg vereerd. Het was toch erg bijzonder om tussen twee zulke grote titels (Suske & Wiske: Cromimi en Robbedoes Special 1: Happy family) te staan.
“Die nominatie leidde tot meer aandacht onder Nederlandse lezers, maar de grote populariteit heeft Acception toch écht te danken aan Webtoon. Daar kent striplezend Nederland mij voornamelijk van en ik merk dat het door veel mensen gelezen wordt, en niet alleen tieners. Ik wil strips maken die ik als tiener zelf had willen lezen en ik zou ook graag zien er dat in Nederland meer strips zouden komen voor die doelgroep. Op dit moment lezen veel tieners manga en het zou mooi zijn als Acception als overgang kan dienen tussen manga en Europese strips.
“Stripmakers die hun werk zelf willen uitgeven raad ik aan te doen wat ik deed: begin met small press uitgaven en maak het werk dat je zelf zou willen lezen. Maar vooral: maak dingen, verkoop ze, geef ze weg, laat zien dat je er bent en geef niet op. Ik ben tientallen keren afgewezen en ben meer dan twee jaar bezig geweest voor er iemand op mij af stapte die iets in Acception zag. Hou vol! Uiteindelijk zul je mensen ontmoeten die geïnteresseerd zijn in je werk.”
