Strips

Micky Dirkzwager rekent af met de pratende beren in haar hoofd

Micky Dirkzwager debuteerde vijf jaar geleden met het autobiografische Dat is dan jouw probleem bij uitgeverij Brandt. Ze won er de talentprijs De Olifant van het Haarlems Dagblad mee, maar verder bleef haar debuut tamelijk onopgemerkt. Het was weliswaar een vermakelijk album vol mini-anekdotes uit haar dagelijks leven, maar het was ook niet meer dan de zoveelste variant van een autobio-strip-over-kleine-alledaagse-dingetjes die het werk van wegbereiders als Maaike Hartjes en Gerrie Hondius niet overtrof. Het was meer van hetzelfde, inclusief het loslaten van de traditionele pagina-opbouw in kaders en stroken.

Maar nu is er Knipperen en ademhalen. Dirkzwager verstript nog steeds haar dagelijkse beslommeringen, maar dit keer graaft ze wel een paar meter dieper. In een op het eerste gezicht luchtige verbeelding van haar worsteling met het studentenleven en de verwachtingen van haar leraren op de Utrechtse kunstacademie, word je als lezer steeds dieper in het hoofd van Dirkzwager gezogen. En in dat hoofd gaat het goed mis.

Dirkzwager verwacht veel van zichzelf. Te veel. Na een niet afgemaakte studie psychologie, volgt ze de opleiding illustratie aan de HKU en is actief voor het Utrechts Studenten Orkest. Ze legt de lat voor zichzelf zó hoog, dat een medestudente tijdens de tekenles haar het advies geeft af en toe een met haar ogen te knipperen en adem te halen. Zoals helaas bij meer (veelal) jonge vrouwen gebeurt die volledige controle willen hebben over hun leven, ontwikkelt ze een eetstoornis. Iets wat Dirkzwager niet in de gaten heeft. Want anorexia, dat is toch iets voor die sterk vermagerde types die moeten worden opgenomen? Zij hoeft dat niet, maar heeft zij met zo veel gevallen van mensen met ‘echte’ anorexia dan wel het recht om te spreken van een eetstoornis? En zo redeneert Dirkzwager zich voortdurend een nieuw probleem aan.

In Knipperen en ademhalen weet ze de lezer op een luchtige manier mee te nemen in haar worsteling om meer grip op zichzelf te krijgen door juist te leren dat ze de controle vaker moet loslaten. Ze doet dat door met de nodige humor en zelfspot over haar chaotische studentenleven te vertellen. Maar, interessanter nog, door bij het beschrijven van haar innerlijke worsteling het idioom van kinderboeken te gebruiken (Dirkzwager illustreerde al enkele kinderboeken). De stemmen in haar hoofd die haar voortdurend manen iets niet te eten of vooral geen stap te zetten buiten het door haarzelf monomaan, opgelegde pad, verbeeldt ze als vrolijke rode beren die zich soms letterlijk als beren op de weg voor haar neerleggen.

Dirkzwager heeft van Knipperen en ademhalen een grafische ontdekkingsreis gemaakt die het niveau van de gemiddelde autobiostrip ruimschoots overstijgt. Het is te hopen dat Dirkzwagers volgende album niet weer vijf jaar op zich laat wachten, want de lijn die ze tussen haar eerste twee albums heeft ingezet maakt nieuwsgierig naar wat ze allemaal nog meer in haar mars heeft.

Micky Dirkzwager – Knipperen en ademhalen. Scratch. 208 pagina’s hardcover. € 29,95.