“What this story wants to show you is that we can win even without destroying monsters…”
In één zin vat scenarist Brian Freschi samen waar het in The Vertical Sea uiteindelijk allemaal om draait. Het duurt wel even voordat dat duidelijk wordt, want het (dikke) boek heeft een lange aanloop. Hoofdpersoon India wordt vanaf de eerste pagina neergezet bij haar therapeut en het is duidelijk dat het goed mis is met haar. De bijna 200 pagina’s en drie verhaallijnen die volgen zijn gebouwd rondom dit centrale thema.
India lijdt aan ernstige angststoornissen die haar functioneren steeds sterker beïnvloeden. Waar ze de aanvallen aanvankelijk nog kan kanaliseren, wordt dit gaandeweg onmogelijk. Dit heeft grote gevolgen voor haar relaties en haar werk als lerares in het bijzonder. We volgen hoe ze steeds verder afzakt in het dal en de controle verliest. Deze neerwaartse spiraal wordt schitterend afgebeeld in de tekeningen van Illaria Urbanati, die met waterverf-achtige illustraties de balans vindt tussen eenvoud en meesterschap. 
Het kleurgebruik is ogenschijnlijk simpel, maar de ideale ondersteuning voor het zware verhaal. Het leidt niet af en schept in één oogopslag duidelijkheid. Waar India haar best doet om in de gekleurde wereld te overleven, liggen de donkere schaduwen van haar aanvallen overal op de loer.
Freschi vertelt het verhaal uit drie perspectieven. Ten eerste is er de beschouwende lijn van de therapiesessie, waar India’s leven met nuchterheid geanalyseerd wordt. De hoofdlijn is haar dagelijks leven, waarin ze op keiharde wijze afgewezen wordt door haar collega’s, vrienden, liefde en ouders van haar school. India wordt als een melaatse neergezet en door de maatschappij verstoten. Dit is zo meedogenloos verteld dat het helaas wat onwaarschijnlijk overkomt. Een geestesziekte zo sterk veroordelen, misschien dat dit in Italië – waar het boek vandaan komt – niet raar is, maar hier voelt het wat onwerkelijk.
De laatste lijn boeit het meest. Hierin neemt India de lezer mee in haar duistere fantasiewereld. Ze vertelt haar leerlingen als in een sprookje wat er allemaal in haar hoofd gebeurt. Het monster dat zich daar bevindt krijgt op die manier vaste vorm en hier verdwijnt dan ook alle kleur uit het boek. Het is op deze momenten dat The Vertical Sea tot grote hoogten stijgt. Het samenspel van de tekeningen en de geweldige zinnen die iets complex als een angstaanval visueel weten te maken is virtuoos. Alleen al deze monoloog:
“I feel… the sea. It digs deep into my veins until… It fills me completely… and it stops me breathing and seeing. Crazy, I know, but every time I have an attack, it’s there… somehow.”
Voorlopig is dit bijzondere boek alleen in het Engels verkrijgbaar, maar laat dat vooral geen belemmering zijn.
Ilaria Urbinati & Brian Freschi – The Vertical Sea. Dark Horse. 192 pagina’s. € 26,99.
