Nicolas de Crécy is voor de strip wat Terry Gilliam is voor de film: een maker die vooral door collega-artiesten wordt bewonderd, maar die nooit echt is omarmd door het grote publiek. Daarvoor is hun werk net te eigenzinnig. In het geval van De Crécy zijn het zijn vaak surrealistische scenario’s en zijn krasserige tekenstijl die veel kopers afschrikt. Zelfs zijn alleszins toegankelijke kinderstrip Salvatore werd geen commercieel succes en in het Nederlands al snel niet meer vertaald door Dupuis.
Gelukkig blijven er uitgevers bereid zijn werk uit te brengen. Lang niet al zijn albums zijn even sterk, zoals ook Gilliams’ films wisselen van briljant tot ontspoord. De Crécy heeft nogal eens de neiging zich te verliezen in experimenteerdrift, wat resulteerde in moeizaam lezende albums als De worstelrepubliek of Het hemelse Bibendum: verhalen met te weinig structuur, te veel idiote personages en te veel neuzelende dialogen. Maar zodra hij zichzelf beperkingen oplegt en het simpel houdt, levert het ongelooflijk mooie albums op, zoals het tekstloze Prosopopus, het in opdracht van het Louvre gemaakte IJstijd of zoals nu het eerste deel van het autobiografische Visa transit.
In dit album beschrijft De Crécy hoe hij als 19-jarige in de zomer van 1986 met zijn neef een aftandse auto koopt om samen richting Oost-Europa te rijden. Het is de wereld van voor de val van het IJzeren Gordijn, met lange rijen bij grensovergangen, doorgangsvisa om binnen een dag een land als toenmalig Joegoslavië door te reizen en geen mobiele telefoons of navigatieapparatuur. De twee neven beginnen vol goede moed aan het avontuur. Hun enige doel: net zo lang doorrijden tot de auto het niet meer doet.
Visa transit is een ontwikkelingsroman waarin de jonge De Crécy afrekent met zijn jeugd en wordt achtervolgd door hersenschimmen over de surrealistische schrijver Henri Michaux. Gaandeweg de reis komt De Crécy erachter dat hij toch minder gemaakt is voor het avontuur dan hij dacht.
De Crécy slaagt erin zijn herinneringen zó op papier te zetten dat ze – ook al ontbreekt een duidelijke spanningsboog – toch met veel vaart te lezen zijn. Zoals in al zijn werk ogen zijn tekeningen alsof ze zonder schetsen vooraf in één keer op de pagina zijn gezet. Dat is wellicht meer dan slechts een indruk, in video’s schetst hij namelijk nooit. De Crécy wordt niet voor niets op handen gedragen door andere tekenaars: hij kan heel ingewikkelde dingen enorm simpel laten lijken. Of het nou auto’s, steden, mensen of landschappen zijn: alles ziet er even simpel getekend uit. Maar schijn bedriegt. Want wat hij doet, is hondsmoeilijk. Zoals het ook hondsmoeilijk is om een verhaal zonder echte intrige toch spannend te maken.
Het tweede deel van Visa transit verschijnt 14 oktober in het Frans. Hopelijk hoeven we niet nog heel lang op een Nederlandse vertaling te wachten, want zoals het beste werk van De Crécy smaakt ook Visa transit naar meer.
Nicolas de Crécy – Visa transit 1. Uitgeverij Concerto. 136 pagina’s, harde kaft. € 26,99
