‘Je bent een vrouw van 29 jaar, Megg. Je zit al te lang in het systeem.’ Na jaren van onbekommerd blowen, bankhangen en wrede grappen met Owl als mikpunt, breekt de onverbiddelijke werkelijkheid aan. Het geld is opgerookt, huisgenoot Owl heeft na talloze vernederingen het pand (en de strip) verlaten en Meggs uitkering staat ineens op de tocht. Paniek! Alleen hekserij kan haar redden…
Bad Gateway van Simon Hanselmann is al de vierde bundeling van Megg, Mogg & Owl, dankzij Vice magazine een van de hipste strips van het moment (maar zonder Owl dus, dit keer). In Nederland zullen er niet bij veel lezers gelijk bellen gaan rinkelen, maar in de VS is hij een bestseller-auteur. Dit is op het eerste gezicht verrassend, want Hanselmann is letterlijk van ver gekomen: geboren in een provinciestadje in Tasmanië en grootgebracht door een verslaafde moeder in miserabele omstandigheden. Daarbij kan hij niet echt tekenen. (Hij worstelt af en toe zichtbaar met het in perspectief zetten van Megg’s puntneus.)
Maar wát een urgentie zit er in zijn werk! Het is grappig en triest tegelijk – wat afhankelijk is van een sterke karakterisering. Bovendien zit er een subtiele ontwikkeling in zijn personages. Wat begon als een baldadige comedy over blowende verliezers in de geest van laten we zeggen The Young Ones, of Beavis & Butthead, wint voor wie oplet, met de jaren aan diepgang. Hanselmanns werk is een mooi voorbeeld van de stelling dat het zwaartepunt van strips zich bij de vertelling bevindt en niet bij mooitekenarij – hoewel hij steeds beter is gaan tekenen, maar daarover later meer. Zijn werk sluit bijzonder goed aan op de tijdgeest. Om het met een heel brede kwast te schilderen: de hippiegeneratie was geil, punks waren boos en de jongvolwassenen van nu, tja, die zijn awkward, verlamd, aan huis gekluisterd bij het gebrek aan perspectief.
De running gag is dat Megg natuurlijk geen echte heks is, en Mogg zowel haar kat als haar minnaar, en figuren zoals Owl of Werewolf Jones net zo goed cosplayers hadden kunnen zijn. Dit is een subtiel spel met de schijnwereld die zowel strips als drugs in stand kunnen houden. Wanneer Werewolf Jones, Meggs nieuwe huisgenoot sinds Owls vertrek, zowaar een tijdje clean wil blijven, ziet hij er ineens uit als een normale kerel – een van de verrassendste grappen in Bad Gateway. Maar de teneur van dit album is dat, zoals de titel aangeeft, zelfmedicatie geen stand houdt. De achtergrond voor Meggs chronische depressie dient zich steeds dringender aan. Het geld is op en een steeds wanhopigere zoektocht naar goedkope drugs begint. Het roekeloze gedrag van Werewolf Jones, die ook nog eens enkele kinderen blijkt te hebben, brengt hem op het randje van een overdosis. Megg en Mogg groeien uit elkaar als Megg verliefd wordt op het transmeisje Booger. Het album besluit met een flashback naar haar jeugd en een bezoek aan haar aan heroïne verslaafde moeder. Wat begon als humor-op-het-randje drukt de lezer nu met de neus recht in narigheid waarvan hij het liefst zou wegkijken.
Maar Hanselmann weet dus waar hij het over heeft, de strip bevat veel verkapte autobiografische elementen. Dat voel je al voordat je ook maar één interview hebt gelezen. En zoals gezegd, anders dan beperkte tekenaars waarin geen beweging lijkt te zitten – ik noem een Marjane Satrapi – ontwikkelt hij zijn naïeve stijl tot iets hoogst persoonlijks. Hij maakt inmiddels zelfs school, met zijn iele potloodlijntje en geduldige, wolkige ecolinekleuren. In die zin doet het wat denken aan de naïeve Joegoslavische boerenschilders van weleer, die uiteindelijk een ‘academische’ stijl ontwikkelden. En hij heeft nog iets wat hem tot een groot stripauteur maakt: een scherp gevoel voor timing. Zijn verteltempo zit heel laag, met veel ‘loze’ momenten, die de ongemakkelijke situaties nog eens extra breed uitsmeren. Echte horror: je wil niet kijken, maar je doet het toch… En dát lukt maar weinig stripmakers, hoe virtuoos ook.
Simon Hanselmann – Bad Gateway. Uitgeverij Fantagraphics. 176 pagina’s, hardcover, kleur. $ 29,99.
