Een grafische opera, zo kondigde uitgeverij Hum de vertaling aan van het Italiaanse Il porto proibito uit 2015 dat sinds zijn verschijnen al de nodige prijzen won voor beste album. Die aankondiging doet dit album echter geen recht: een opera is doorgaans pompeus, terwijl De verboden haven (zoals het album in het Nederlands heet) juist verfijnd is.
Hoofdpersoon is Abel, een jongen die op de openingspagina’s lijkt te worden geboren uit de zee, aanspoelt op het strand en zich niets meer herinnert dan zijn voornaam. Hij vaart met een Engelse fregat mee naar Plymouth waar hij onderdak krijgt in een herberg van drie dochters wier vader is verdwenen en die wordt beschuldigd van hoogverraad aan de Engelse kroon. Abel leert ook de droeve prostituee Rebecca kennen die iets in hem lijkt te herkennen. De twee blijken een overeenkomst te hebben: ze zijn rusteloze zielen die geen vrede kunnen vinden alvorens ze iets hebben rechtgezet in hun leven of dat van anderen.
Het Italiaanse echtpaar Teresa Radice (scenario) en Stefano Turconi (tekeningen) werkte al eerder samen aan een aantal Mickey Mouse-verhalen voordat ze zich ook waagden aan andere projecten. De verboden haven is hun meest gedurfde en ook hun meest geslaagde project. Alle lof voor Hum dat het dit pareltje alsnog heeft opgepikt uit het enorme aanbod buitenlandse albums dat nooit is vertaald.
De verboden haven laat zich lezen op twee niveaus. Er is het dromerige verhaal van Abel die langzaam ontdekt wie hij is en die op reis gaat om gerechtigheid te krijgen. Dat verhaal is verweven met dat van andere personages die uiteindelijk allemaal een innerlijke reis maken, zoals Rebecca en haar geliefde Nathan. Allemaal maken ze een transformatie door en leren ze uiteindelijk het leven te accepteren en gelukkig te zijn.
Maar De verboden haven laat zich ook lezen op aan meer abstract niveau. Het album is vergeven van de verwijzingen naar romans en gedichten uit de tijd waarin het verhaal zich afspeelt: Engeland in 1807. Directe verwijzingen door de citaten uit boeken die Rebecca en Abel aan elkaar voordragen. Maar ook indirecte, doordat veel verwijzingen naar beroemde Engelse werken uit die periode zitten verweven in het verhaal zelf. Zoals The Rime of the Ancient Mariner (De Ballade van de Oude Zeeman), een lang gedicht van Samuel Taylor Coleridge uit 1798. Daarin wordt een zeeman op de proef gesteld nadat hij een albatros heeft neergeschoten. Zijn schip komt in de problemen. Als boetedoening draagt hij de dode vogel om zijn nek. De rest van de bemanning sterft, maar hij komt uiteindelijk in een veilig haven terecht en als teken van absolutie valt de albatros van zijn nek waarna hij zielenrust vindt.
Zonder al te veel te willen verklappen over de ontknoping van De verboden haven, zijn de parallellen overduidelijk. Niet voor niets ook heet de herberg van de drie dochters die Abel probeert te helpen de Albatross Inn. En als Rebecca het gevoel heeft dat ze alles kan loslaten, zegt ze het gevoel te hebben dat er een albatros van haar nek valt. En Rebecca en Abel vinden uiteindelijk rust in een haven, zoals de schepen in Plymouth na een lange, bewogen zeereis eindelijk veilig kunnen aanleggen.
Voor de fijnproevers zit dit door Hum als verweerd logboek vormgegeven album vol met dergelijke, literaire verwijzingen. Het maakt dat je De verboden haven meermaals kunt herlezen zonder dat het gaat vervelen: telkens opent zich ergens een nieuw deurtje in dit verhaal.
Turconi heeft alles in zachte potloodtekeningen op papier gezet. Schetsmatig, zonder inkt of kleur, om de fantasie van de lezer optimaal te prikkelen. Daar slaagt hij wonderwel in. De verboden haven is een prachtboek met een troostrijke boodschap voor wie zich ervoor durft open te stellen.
Teresa Radice en Stefano Turconi – De verboden haven. Hum. 310 pagina’s. hardcover. € 29,95
