Tien jaar geleden was Stad van klei de grote doorbraak van Milan Hulsing. Zijn eerste striproman ontving lovende kritieken en verscheen ook in het Frans. Uitgeverij Scratch komt nu met een mooie heruitgave op groter formaat. In 2011 dachten veel uitgevers nog dat reguliere boekhandels strips eerder zouden inkopen wanneer ze op pocketformaat werden uitgebracht.
Van die gedachtegang zijn uitgevers gelukkig weer afgestapt. Niet zozeer omdat strips nooit op kleiner formaat kunnen worden uitgegeven; sommige verhalen zoals Persepolis of Maus lenen zich daar juist voor. Alleen moet niet elk serieus beeldverhaal in dezelfde mal worden gegoten: veel graphic novels kwamen juist minder tot hun recht op het kleinere formaat.
Dat geldt ook voor Stad van klei. Wie deze heruitgave naast het origineel legt, leest ineens een heel ander verhaal. Hulsings tekeningen zijn een essentieel onderdeel van de vertelling. Door ze iets groter af te drukken, valt beter op hoe Hulsing zijn personages en decors heeft getekend alsof ze zelf zijn geboetseerd uit zompige klei.
Het verhaal gaat over ambtenaar Salem die werkt op een ministerie in Cairo. Hij kent de wegen van de bureaucratie als geen ander en hij vat het plan op om in de administratie een fictieve stad te creëren, Khaldiya, waar elke maand overheidsgeld naar moet worden overgemaakt voor de salarissen van het politieapparaat. Het geld komt via een omweg bij Salem zelf terecht.
Om alle documenten die nodig zijn voor zijn zwendel geloofwaardig te kunnen vervalsen, bouwt Salem thuis van klei het fictieve Khaldiya na en verzint er lustig op los wat er allemaal in het stadje aan de hand is. Dan beginnen fictie en werkelijkheid door elkaar heen te lopen.
Stad van klei is een bewerking van een verhaal van de Egyptische dissidente schrijver Mohamed El-Bisatie. Hulsing bewerkte het verhaal toen hij tien jaar geleden in Cairo woonde met zijn gezin. Buiten in de straten broeide de onrust die culmineerde in de Arabische lente en de massaprotesten tegen de corruptie van het overheidsapparaat op het Tahrirplein.
De gebeurtenissen van toen hadden een onmiskenbare invloed op Hulsings interpretatie van El-Bisaties verhaal. Al koos hij er bewust voor Stad van klei te situeren aan het begin van de jaren ’70. Niet in de laatste plaats omdat Hulsing een fascinatie heeft voor Arabische pulpfilms uit die periode (en niet alleen Arabische overigens).
De heruitgave is aangevuld met een stripessay dat Hulsing maakt over de Arabische lente, schetsmateriaal en een aanzet tot een nooit voltooide verstripping van Albert Camus’ beroemde roman De vreemdeling. Mooiste aanvulling in deze verzorgde heruitgave is echter het voorwoord van Hulsing zelf. Daarin vertelt hij hoe hij, nadat Stad van klei gepubliceerd was, een exemplaar overhandigde aan de inmiddels bejaarde El-Bisatie. Daarin blijkt de schrijver zijn eigen verhaal vergeten te zijn.
Iedereen die de post-revolutionaire ontwikkelingen in de Arabische wereld heeft gevolgd, weet dat ze nergens tot een fundamentele verandering hebben geleid. Ook niet in Egypte. Dat maakt Hulsings verbeelding van een corrupt systeem nog altijd actueel.
Milan Hulsing – Stad van klei jubileumuitgave. Uitgeverij Scratch. 168 pagina’s, harde kaft. € 27,50