Onlangs publiceerde Dark Horse Comics The Perry Bible Fellowship Almanack. Tenth Annniversary Edition van schrijver en tekenaar Nicholas Gurewitch (1982). In deze nieuwe uitgave zijn alle strips van Gurewitch die tussen 2004 en 2007 online en print verschenen opgenomen, alsmede tot op heden ongepubliceerd materiaal. Destijds waren de korte gagstrips een groot succes, zowel online als offline. Inmiddels zijn bijna vijftien jaar voorbijgegaan: heeft het PBF-fenomeen de tand des tijds doorstaan?
In 2001 begon Nicholas Gurewitch, toen nog student aan de universiteit van Syracuse, gagstrips te maken voor het universiteitsblad The Daily Orange. Het project was direct een schot in de roos en kreeg de naam The Perry Bible Fellowship (de naam had Gurewitch op een kerk in zijn woonplaats gespot). Vanaf 2004 verschenen de strips wekelijks in diverse (inter)nationale kranten en bladen, waaronder The Guardian en het mannenblad Maxim. Maar vooral online zou The Perry Bible Fellowship veel aandacht trekken; vanaf 2006 plaatste Gurewitch de tekeningen namelijk op zijn eigen website pbfcomics.com. Ook vandaag de dag kun je ze hier gratis lezen. The Perry Bible Fellowship werd dus legendarisch in het zogeheten ‘gouden tijdperk’ van het internet (2003-2007). Het ‘net’ was toen een veel simpeler en trager medium dan nu. Je kon er met je vrienden communiceren op MSN, muziekclipjes kijken op Youtube en dus ook strips lezen.
The Perry Bible Fellowship Almanack is een verzameling korte strips van drie á vier plaatjes. Qua tekenstijl en inkleuring is de serie eclectisch te noemen, er is onder andere gebruik gemaakt van waterverf, potlood, inkt en etstechniek. Ook de lettering verschilt van strip tot strip. Toch zijn ze makkelijk te herkennen als behorend tot één en dezelfde serie, door de humor en tijdloze thematiek.
In het werk zijn typische elementen van de gagstrip terug te vinden: er wordt gespeeld met de verwachtingen van de lezer, de strips eindigen vaak met een grap of een twist en snedige humor speelt een belangrijke rol. Maar Gurewitch voegt hier een bijzonder aspect aan toe: hij experimenteert met de (in fictie heilig geachte) eenheid van plaats, tijd en handeling. Dit doet hij door bijvoorbeeld reuzensprongen te maken in de (menselijke) geschiedenis, of door te spelen met metafysische principes. Hij laat de lezer bijvoorbeeld in drie afbeeldingen van de oertijd naar de toekomst in de ruimte reizen, en weer terug. Gurewitch creëert zo zijn eigen absurde universum, waarin pratende fantasiefiguren en dinosaurussen net zo vanzelfsprekend aanwezig zijn als mensen. Biddende kindjes veroorzaken boven-wereldlijke knokpartijen tussen verschillende goden, een jongetje dat een ‘gouden ticket’ bij een pak worstjes wint, krijgt een rondleiding door het abattoir en wie zegt zijn ‘ziel en zaligheid te willen geven voor een puppy’, komt naderhand inderdaad in de hel terecht (recent commentaar van een lezer op Twitter: “Ik had zo graag gezien dat het hondje méé zou branden.”). Maar naar welke kant en hoever de anekdotes ook uitschieten, altijd bevatten zij een commentaar op onze huidige tijd. Op de benepen en kleingeestige drijfveren van de moderne mens; zijn eeuwige en schijnbaar onoverwinnelijke obsessie met seks, geld en macht. PBF is voor de lezer in zekere zin een confrontatie met zichzelf.
Deze thema’s met eeuwigheidswaarde maken dat The Perry Bible Fellowship ook vijftien jaar na dato nog succesvol is. Het aanvankelijke online succes van de serie kan een toevalstreffer genoemd worden. Gurewitch, een ‘late adopter’ die pas in 2017 eigenaar van een smartphone werd, is meer een man die zijn muze volgt dan de technologie of commercie. Zo verscheen onlangs van hem Notes on a Case of Melancholia, or: a Little Death. Dit boek werd gerealiseerd door middel van crowdfunding en bestaat uit achtenveertig scraperboard tekeningen. Een techniek waarbij met een kroontjespen lijnen getrokken worden in een met inkt bedekt laagje klei op board. Een enorm tijdrovende klus, waar Gurewitch dan ook ruim anderhalf jaar later klaar mee was dan gepland. Op het internet is een filmpje te zien hoe hij daarvoor door een donateur van het project wordt getuchtigd: of hij even op wil schieten! Maar Gurewitch blijft er zichtbaar koel onder. Waar hij met de gagstrips van The Perry Bible Fellowship een redelijk snel product presenteerde op een traag internet, kiest hij in onze supersnelle, oppervlakkige tijd voor een boekproject dat monnikenwerk vereist. Een interessante jongen, die Nicholas Gurewitch, die niet bang is om tegen de stroom in te tekenen en daarbij kwalitatief hoogstaand werk maakt met onverminderde zeggingskracht.
Nicholas Gurewitch – The Perry Bible Fellowship Almanack. Tenth Anniversary Edition. 263 pagina’s, hardcover. $ 24,99
