In 2020 wordt kunstenaar Jan Van Eyck uitgebreid gevierd. De jarenlange restauratie van het meesterstuk van Jan en zijn broer Hubert Van Eyck, Het Lam Gods, is eindelijk voltooid en het kunstwerk is opnieuw te zien in de Sint-Baafskathedraal in Gent. In die stad is er een groots programma opgezet rond de centrale tentoonstelling Van Eyck. Een optische revolutie in het Museum voor Schone Kunsten. Er verschijnen ook diverse publicaties die zich hechten aan het feestprogramma. Zo zal ook in de stripwereld het Van Eyck-jaar niet onopgemerkt voorbij gaan.
Historicus Harry De Paepe en illustrator Jan Van der Veken werkten samen aan het boek Het Lam Gods. Bewonderd en gestolen. Hoewel dit an sich niet om een stripverhaal gaat, is de medewerking van Jan Van der Veken toch voldoende om er aandacht aan te besteden. Van der Veken is immers al vele jaren een veelgevraagd illustrator die wereldwijd de grootste opdrachtgevers weet te overtuigen. Zijn illustraties blijven diep geworteld in de striptraditie en zijn zonder uitzondering heel vertellend.
Van der Veken kan in één beeld heel erg veel vertellen, zoals alleen de echte groten dat kunnen. De teksten van Harry De Paepe lezen vlot weg en zorgen ervoor dat de historische feiten en bronnen op een luchtige manier een soort verhaal vormen. De Paepe gaat in op de meest markante periodes uit het bestaan van Het Lam Gods. De geschiedenis van dit schilderij leest als een thriller. De illustraties zorgen voor een mooie context, hoewel de wisselwerking tussen tekst en beeld eerder beperkt blijft.
Met Het Lam Gods heeft Harry De Paepe na het succesvolle boek Stiff Upper Lips. Waarom de Engelsen zo Engels zijn uit 2017 een nieuw boek dat opnieuw inspeelt op een populair fenomeen. Zo is de verdwijning van het paneel van de Rechtvaardige Rechters nog altijd met voorsprong de meest tot de verbeelding sprekende kunstroof in België. In een vlotte stijl dist De Paepe tal van boeiende feiten en anekdotes op uit de geschiedenis van het bekendste kunstwerk van ons land. Zijn werk brengt niet meteen nieuwe feiten aan het licht, maar tegelijk slaagt hij erin om via een heel toegankelijke stijl een breed publiek (opnieuw) te laten kennismaken met de geschiedenis van het Lam Gods, die breder is dan enkel de roof van de Rechtvaardige Rechters.
Jan Van der Veken heeft uit de tekst van De Paepe enkele sleutelmomenten gekozen en deze in paginagrote illustraties gegoten. Zijn elegante en wat nostalgische tekeningen bepalen in grote mate de sfeer van dit boek, dat inhoudelijk overigens nergens bijzonder diep gaat. Daarom is de vraag gerechtvaardigd voor welk publiek dit boek bedoeld is en of deze uitgave wel de juiste weg naar dat publiek biedt. Het valt tussen de popularisering en een verdiepend onderzoek in. Toch heeft uitgeverij Casterman gelijktijdig met deze Nederlandse editie ook een Franse editie uitgebracht. De verwachtingen bij dit boek zijn dus wel degelijk hoog, wat overigens niet verwonderlijk is met een thema als het Lam Gods, zeker in het Van Eyck-jaar.
Helemaal warm werden wij toch niet van Het Lam Gods. Daarvoor valt het boek net iets te vaak tussen wal en schip. Historisch is het boek weinig uitdagend en gaat Harry De Paepe nergens voorbij aan de meest gekende aspecten uit de geschiedenis van het Lam Gods. Het grote talent van Jan Van der Veken wordt in dit boek ook nauwelijks benut. Zijn illustraties staan zeer dienstbaar tegenover de tekst, maar met een vertellend illustrator als Van der Veken hadden wij graag een sterkere wisselwerking tussen schrijver en tekenaar gezien. Dat is er onvoldoende uit gekomen. Het Lam Gods is alleszins een prettig kennismakingsboek voor wie meer wil weten over Het Lam Gods, maar echt memorabel wordt boek nergens.
Harry De Paepe en Jan Van der Veken – Het Lam Gods. Bewonderd en gestolen. Blloan. 110 pagina’s, hardcover. € 19,95.
