Strips

Lupus is een existentieel liefdesverhaal verpakt als sciencefiction

Lupus-coverLupus was de eerste titel van Frederik Peeters die in een Nederlandse vertaling verscheen. In 2007 waagde uitgeverij Bee Dee de gok nadat het vierde en laatste deel door het festival in Angoulême in de schijnwerpers was gezet als één van haar ‘Essentiels’, een selectie titels die overal op het festival worden aangeprezen. Of het een gelukkige keus was zullen we nooit weten, want kort na de uitgave van het eerste deel hield Bee Dee ermee op. Het feit dat geen enkele andere uitgeverij het in de tussentijd heeft aangedurfd mag echter worden gezien als een veeg teken. Lupus is namelijk een vreemde eend in de bijt: een graphic novel met een sciencefiction thema, uitgesmeerd over 4 kloeke delen van bijna 100 pagina’s per stuk, op A4-formaat en in zwart-wit. In onze Lage Landen, waar men verknocht is aan genre conventies, is dat vragen om moeilijkheden. Lupus laat zien dat het kan lonen je daar overheen te zetten.

Het verhaal begint met een visvakantie van twee vrienden, Tony en Lupus. In hun ruimteschip reizen ze van planeet naar planeet om de mooiste visplekken op te zoeken. Dat doen ze niet nuchter. Op elke bestemming die ze aandoen, slaan ze eerst een verse voorraad in van de meest uiteenlopende soorten drugs voor ze aan het vissen beginnen. Tijdens een van die winkeluitstapjes lopen ze Sanaa tegen het lijf in een bar. Lupus heeft direct een oogje op haar en stapt op haar af. Hij is koud met zijn pick-up lines begonnen, als Sanaa hem vraagt haar mee te nemen. Geen probleem natuurlijk, hoe meer zielen hoe meer vreugd.

LupusAl snel blijkt dat Sanaa met zichzelf in de knoop ligt. Ze beklaagt zich over het feit dat ze ongelukkig is, maar ook dat ze ongeluk brengt. De mensen om haar heen komen altijd in de problemen. Tony kent een remedie voor depressieve vrouwen en dat is sex, wat voor de inmiddels danig verliefde Lupus een kwelling is om aan te horen. Tot overmaat van ramp begint Tony Lupus na die nacht buiten te sluiten. Dat gaat zo ver en houdt zo lang aan, dat Lupus hem erop aanspreekt. Er komt een bak aan oud zeer naar boven. Kennen de twee vrienden elkaar eigenlijk wel echt, of hebben ze omwille van de lol altijd toneel gespeeld tegenover elkaar? Veel tijd om daarover na te denken is er niet. De volgende ochtend worden ze wakker gemaakt door een man die Sanaa komt ophalen. Ze blijkt de dochter van een steenrijke industrieel te zijn en papa houdt er niet van als zijn dochter te lang van huis blijft. Tony pikt het niet en schiet de man overhoop, maar vangt daarbij zelf ook een kogel.

LupusIn het verdere verloop van het verhaal zijn Sanaa en Lupus op de vlucht. In eerste instantie strijken ze neer in een soort verborgen commune door en voor senioren die zich aan de samenleving wensen te onttrekken. Halverwege verruilen ze die plek voor een verlaten ruimtestation, waar het enige gezelschap bestaat uit een robot die als een alwetende butler voor ze zorgt. De ene locatie bevolkt door hartelijke mensen, die het goede van de mens vertegenwoordigen, de andere locatie geheel gespeend van menselijk contact. Maar hoe goed Lupus en Sanaa zich ook weten te verstoppen, toch worden ze vroeg of laat weer ontdekt. Wie beschikt over voldoende geld en invloed krijgt uiteindelijk altijd zijn zin, ook als hij het recht niet aan zijn zijde heeft. Of anders gezegd: de boze buitenwereld slaagt er altijd weer in binnen te dringen.

De vlucht en de voortdurende onzekerheid trekt een wissel op de twee protagonisten, maar brengt ze ook nader tot elkaar. Peeters weet daarbij behendig clichés te vermijden en de aandacht van de lezer vast te houden. Tekenend is hoe de relatie tussen Lupus en Sana nooit helemaal bestendigd wordt. Ze zijn minder dan geliefden, maar meer dan vrienden. Voor henzelf is de verstandhouding duidelijk en vanzelfsprekend. Het past goed bij de huidige discussies over gender en relaties. Peeters was zijn tijd vooruit. Het slotakkoord bevat een aantal onverwachte wendingen en brengt het verhaal tot een eveneens onverwacht mooi einde.

Lupus

Die dynamiek tussen Lupus en Sanaa en de interactie met hun omgeving vormt de ruggengraat van Lupus. De twee locaties waar ze heen vluchten zijn elk op hun eigen manier afgelegen en nodigen uit tot onderzoeken, dwingen de twee zich aan te passen, maar ook om hun onderlinge relatie onder de loep te nemen en daarmee net zo goed zichzelf. Het resultaat is een verhaal dat qua plot te omschrijven is met “twee mensen op de vlucht”, waarin ogenschijnlijk vrijwel niets gebeurt, maar tegelijkertijd ook een heleboel en dat geen moment verveelt.

Om een dergelijk verhaal als sciencefiction uit te voeren is ongebruikelijk en zal misschien niet ieders voorkeur hebben, maar het heeft een aantal duidelijke voordelen. Doordat Peeters de wereld volledig naar zijn hand kan zetten, kan hij de aandacht van de lezer eenvoudig sturen naar waar hij hem hebben wil. De lezer wordt daarbij niet afgeleid door vragen als “kan dat wel”, of “is dat wel een verstandige locatie” en kan zich zodoende volledig concentreren op de essentie. Dat blijkt misschien wel het mooist uit de laatste vluchtplek, het ruimtestation, waar Lupus en Sanaa als een soort Adam en Eva volledig op zichzelf zijn aangewezen, met als enige gezelschap een haperende robot, die zich als een imperfecte almachtige over hen ontfermt.

LupusUitgeverij Top Shelf zag zich geconfronteerd met de uitdaging deze integrale pil voor een acceptabele prijs op de markt te brengen. De oplossing werd gevonden in het papier: licht en ruw, lijkend op romandruk, het papier dat doorgaans gebruikt wordt voor – je raadt het al – romans. Voor stripboeken wordt zelden dergelijk grof papier gebruikt, maar het werkt wonderwel. In combinatie met het zwart-wit tekenwerk voelt het niet goedkoop aan, zelfs al schijnt het ietsje door, en de stijl van Peeters, die kwasterig en niet al te gedetailleerd is, leent zich er goed voor. Doordat het papier licht is in gewicht, kon het boek in paperback worden uitgevoerd en kun je het vasthouden zonder een lamme pols te krijgen tijdens het lezen.

Deze Engelstalige uitgave van Lupus is een onverwacht cadeau voor iedereen die ooit gegrepen werd door het intrigerende eerste deel, maar nooit verder kon lezen. Maar ook voor iedereen die inmiddels kennis heeft gemaakt met ander werk van Peeters. Of gewoon voor iedereen met een zwak voor verhalen die de tijd durven te nemen om twee mensen te observeren, in de hoop te ontdekken hoe dat functioneert, menselijke relaties.

Frederik Peeters – Lupus. Top Shelf. 392 pagina’s, zwart-wit, softcover. $29.99