Aan het einde van de 15de eeuw was het welvarende Florence in de ban van de hel en verdoemenis predikende monnik Girolamo Savonarola. Tijdens de carnavalsviering van 1497 gingen tal van boeken en kunstwerken, waaronder mogelijk veel werken van Sandro Botticelli, op de brandstapel. Het is de geschiedenisboeken ingegaan als het Vreugdevuur der ijdelheden.
Die gebeurtenissen vormen de inspiratiebron voor het album Mannenhuid van de Franse tekenaar Zanzim (pseudoniem van Frédéric Leutelier) en de in 2020 overleden scenarist Hubert Boulard (Hubert). Hij schreef tal van originele scenario’s, waaronder het onvolprezen drieluik Beeldschoon. Net als in Beeldschoon, een sprookje over de gevolgen wanneer iemand plots onweerstaanbaar aantrekkelijk wordt, draait ook Mannenhuid om uiterlijk en om de mens die onder dat uiterlijk zit. Kortom: om identiteit.
In het libertijnse Florence van de renaissance wordt de jonge Bianca uitgehuwelijkt aan Giovanni, een man die ze nooit eerder heeft gezien. Van haar peettante krijgt Bianca een mannenhuid te leen. Wanneer ze die aantrekt, kan ze als jongen door het leven en incognito rondlopen in de mannenwereld die voor dames van haar statuur normaal gesproken taboe is. Verkleed als Lorenzo kan Bianca zo haar verloofde leren kennen in zijn natuurlijke omgeving. Maar dan blijkt dat Giovanni eigenlijk van de herenliefde is en smoorverliefd wordt op Lorenzo.
Hubert heeft van Mannenhuid meer gemaakt dan een schalks liefdesverhaal, waarin Bianca de seks ontdekt terwijl ze als man de liefde bedrijft met Giovanni. Het verhaal is tevens een zedenschets waarin de hoofdpersonen worstelen met wie ze willen zijn in een omgeving waarin dat niet zomaar kan.
De broer van Bianca is een invloedrijk priester die – net als Girolamo Savonarola in het echt – alles wat het leven leuk maakt wil verbieden. Vrouwen moeten gesluierd over straat, voor sodomieten dreigt de brandstapel net als alle renaissance-kunstwerken die niet langer alleen bijbelse taferelen uitbeelden. Maar Bianca is niet het type dat zich daar braaf aan onderwerpt.
Behalve een scabreus sprookje is Mannenhuid zo ook een aanklacht tegen intolerantie en een pleidooi voor vrije seksuele en relationele moraal. Hubert heeft de boodschap gelukkig nergens topzwaar gemaakt, waardoor Mannenhuid vooral leest als een vrolijk volksverhaal. In Frankrijk was het album, dat oorspronkelijk in 2020 verscheen, een commercieel succes en won het de Prix Wolinski. Een toneelbewerking volgde en inmiddels zijn er ook serieuze plannen voor een verfilming.
Die bewerkingen zullen hoe dan ook niet dezelfde sfeer ademen als het beeldverhaal. Want Zanzim heeft ervoor gekozen dit seksuele sprookje te tekenen alsof hij een laat-middeleeuws getijdenboek moest verluchtigen met miniaturen, waarbij de personages geregeld in één en dezelfde illustratie meermaals worden afgebeeld om zo verschillende stadia van een gebeurtenis uit te beelden. Zanzim past die techniek gedoseerd toe, afgewisseld met reguliere strippagina’s, waarin de verschillende stadia van een handeling in afzonderlijke plaatjes worden weergegeven. Die combinatie van technieken geeft Mannenhuid vaart en tilt het ver uit boven de middelmaat. Mannenhuid is een prikkelend album geworden dat je opvrolijkt op sombere winteravonden.
Zanzim en Hubert – Mannenhuid. Lauwert Uitgeverij. 162 pagina’s. hardcover. € 34,95
