Pierre Grimaud heeft zes jaar lang in coma gelegen. Zijn ontwaken is abrupt en pijnlijk, want wat wacht is niet de verlichting van het opnieuw leven, maar de duisternis van verloren herinneringen en een verleden dat hij liever zou vergeten.
Zijn familie is op gruwelijke wijze vermoord door zijn zus en hij is de enige overlevende – maar wat heeft hij gezien? Wat heeft hij gedaan? Of, de prangende vraag: wat heeft hij niet gedaan?
In het ziekenhuis werkt hij aan zijn herstel. Zijn lichaam is lange tijd verlamd en hij zit opgesloten in zijn hoofd. Ondertussen wordt hij overvallen door gruwelijke nachtmerries. Praten lukt wel en via sessies met zijn psycholoog Anna probeert hij alles weer op een rij te krijgen. Anna blijkt niet zomaar een psycholoog. Zij heeft een persoonlijke interesse in de jongen en is erop gebrand te achterhalen wat er zes jaar geleden precies gebeurd is. 
Langzaam krijgt Pierre de controle over zijn lichaam terug en raakt hij in staat zich weer te bewegen. Hij maakt vrienden in het ziekenhuis en krijgt een steeds innigere relatie met Anna. Stap voor stap komen de herinneringen terug.
Vanaf de eerste pagina voel je de kilte van Pierre’s wereld. Timothé Le Boucher neemt zijn tijd om het mysterie te ontvouwen, en hij geeft ons als lezer net genoeg informatie om ons te intrigeren, maar nooit genoeg om ons gerust te stellen. Elke stap die Pierre zet, elke flashback die hij beleeft, brengt ons dichter bij de waarheid, maar ook dichter bij de afgrond van zijn gebroken geest.
De patiënt kwam in 2019 uit in Frankrijk en is het eerste werk van Timothé Le Boucher dat in het Nederlands is vertaald. Uitgeverij Lauwert heeft inmiddels bewezen een neus te hebben voor het selecteren van kwalitatief hoogstaande vertalingen en pakt ook nu weer uit met een schitterend boekwerk.
De kracht van De patiënt ligt niet alleen in het verhaal, maar ook in de manier waarop dit verhaal wordt verteld. Le Boucher’s tekenstijl lijkt in eerste instantie simpel, maar is bedrieglijk in zijn eenvoud. Elk paneel is zorgvuldig opgebouwd om een gevoel van onbehagen op te roepen. De gezichtsuitdrukkingen van de personages zijn vaak net iets te leeg, hun ogen net iets te koud. Dit is geen strip die je snel even tussendoor leest; het is een geschiedenis die je langzaam in je op moet nemen, waarbij elk detail telt.
Het thema van de onbetrouwbare verteller staat centraal. Pierre is een man die zijn eigen geest niet meer kan vertrouwen, en Le Boucher speelt hierop in door ons lezers constant te laten twijfelen aan wat we zien. Zijn herinneringen zijn gefragmenteerd en vervormd, en dit wordt weerspiegeld in de manier waarop het verhaal zich ontvouwt. Het is alsof je een puzzel probeert te leggen zonder dat je alle stukjes hebt – frustrerend, maar ongelooflijk bevredigend als je uiteindelijk het volledige plaatje ziet.
Er zijn ook kritiekpunten. De rol van psycholoog Anna wordt zwaar aangezet en zij is een cruciaal personage. Het verhaaltje over haar privéleven voegt echter niets toe en is enkel verwarrend. Idem voor de dokter die Pierre behandelt. We worden steeds afgeleid met haar privébeslommeringen, terwijl deze geen enkel nut dienen voor het verhaal. Hierdoor wordt het boek dikker en trager dan nodig. De verdieping in de achtergrond van zus Laura is daarentegen juist weer erg summier, hier hadden we graag wat meer over gelezen.
En dan is er nog de truc van de ommekeer. Halverwege kantelt het verhaal en dit gaat zo omfloerst dat het even schrikken is. Via een platte voice-over is het radicaal afgelopen met de suspense en het subtiel opbouwen van een ingewikkeld scenario. Vanaf daar is het rechttoe rechtaan rammen, alsof we in een clichématige actiefilm terecht zijn gekomen.
Maar dan herpakt Le Boucher zich op meesterlijke wijze en zet met een ultieme laatste akte alles nog eens op zijn kop. De patiënt ontpopt zich als een topstuk dat je ongemakkelijk dicht bij de grens tussen werkelijkheid en illusie brengt. Het is een zorgvuldig opgebouwd verhaal dat je stap voor stap de diepte in trekt, zonder je een duidelijk ankerpunt te geven.
Dit alles komt niet zonder een prijs: de complexe structuur en het trage tempo kunnen af en toe aanvoelen als een mentale uitdaging; het verhaal vereist van de lezer geduld en aandacht. Eigenlijk is direct een tweede keer nalezen een must. Voor degenen die bereid zijn dit te investeren, biedt De patiënt een diep bevredigende ervaring die je na afloop nog lang zal bijblijven.
Timothé Le Boucher – De patiënt. Lauwert Uitgeverij. 292 pagina’s hardcover. €39,95
