Dit jaar is het zeventig jaar geleden dat de latere Nobelprijswinnaar William Golding debuteerde met zijn roman Lord of the flies. Het werd een klassieker die bijna iedereen wel op zijn leeslijst had staan op de middelbare school. De erven-Golding gaven Aimée de Jongh toestemming het werk te verstrippen. En naar het resultaat – met als ondertitel Heer van de vliegen – werd lang uitgekeken. Logisch, want sinds De Jongh haar visitekaartje afgaf met De terugkeer van de wespendief groeide ze al snel uit tot een zeldzaam exportproduct van de Nederlandse stripcultuur. Vertalingen van haar albums Dagen van zand en Zestig lentes waren verkoopknallers.
Lord of the flies vertelt het verhaal van een groep jongens die na een vliegtuigongeluk op een onbewoond eiland belanden. Zo goed en zo kwaad als het kan ontfermen de iets oudere kinderen zich over de allerkleinsten, maar al snel ontaardt hun Robinson Crusoe-bestaan in een orgie van sadisme en bloedvergieten.
Golding wilde destijds zijn oorlogservaringen van zich afschrijven, nadat hij had gezien wat mensen elkaar kunnen aandoen. Recentelijk kwam het boek nog onder vuur te liggen, omdat het een te pessimistisch beeld zou schetsen van wat mensen doen als alle beschaving wegvalt. In 1966 spoelden negen jongens van Tonga aan op een onbewoond eiland en zij overleefden juist door vreedzaam samen te werken. Maar die kritiek gaat voorbij aan de universele boodschap die in Lord of the flies zit: hoe irreële angst mensen tegen elkaar kan opstoken. 
In dit geval de angst van de kinderen dat er een monster op het eiland huist. Het splijt de groep al snel in tweeën. Heer der vliegen is ook een letterlijke vertaling van het Hebreeuwse Beëlzebub, de opperdemon.
De tekenstijl van De Jongh is toegankelijk en vriendelijk. Voordeel van die stijl is dat ze je daarmee makkelijk het verhaal inzuigt. Nadeel is dat er zo ook wel wat afstand ontstaat tussen het afgebeelde en het beschrevene. Zeker in een duister verhaal als Lord of the flies werkt het wat vervreemdend dat alle kinderen van die vriendelijke engelengezichtjes en mollige beentjes hebben en er na alle ontberingen op een onbewoond eiland alleen bemodderd uitzien.
Vergelijk dit met een andere recente boekverstripping: De weg van Cormac McCarthy. Manu Larcenet zette dat om in uiterst duistere, zelfs gruwelijke beelden; het lijden van de personages droop van de pagina’s af. Dat doet De Jongh in Heer van de vliegen doelbewust niet. Daardoor is het lezen van haar boek een stuk uitnodigender dan dat van Larcenet. Tegelijkertijd is Heer van de vliegen daarmee ook niet die stomp in je maag die De weg wel was. Het is een te verdedigen keuze. Maar toch hoop je dat een multitalent als De Jongh zichzelf wat meer uitdaagt door vaker wat af te wijken van haar handelsmerk: een vriendelijke stripstijl die wortelt in de franco-belgische traditie met een vleugje manga-invloed. En natuurlijk gaat de vergelijking deels mank: De weg speelt zich af in een wereld waar de zon niet schijnt, terwijl Heer van de vliegen zich afspeelt op een tropisch eiland. 
Alleen al dat decor maakt dat je voor een andere aanpak kiest met vrolijker kleuren. Maar het mag wel wat vaker schuren in De Jonghs tekeningen. Dat ze dat heel goed kan, bewijst ze in de scènes met de door vliegen aangevreten zwijnenkop en het rottende parachutistenlijk.
Dat doet niets af van de kwaliteit van De Jonghs bewerking van Lord of the flies. Ze slaagt er in het verhaal in hoog tempo te vertellen, maar ook op de juiste momenten te vertragen om emoties over te brengen op de lezer. En ondanks dat hoge tempo en ondanks de gelaagdheid van het verhaal weet De Jongh het geheel volkomen begrijpelijk te houden met een minimum aan tekst. Vakwerk.
Dit album heeft de potentie om ook niet-striplezers over te halen eens een beeldverhaal te lezen. Terecht verwachten uitgevers in meerdere landen er veel van. Het album verschijnt op 12 september tegelijkertijd in meerdere talen. In Engeland bij de originele Britse uitgever van het boek van William Golding. Alles aan dit album schreeuwt: succes. En dat is niet ten onrechte.
Aimée de Jongh – Lord of the flies (heer van de vliegen). Uitgeverij Scratch. 360 pagina’s hardcover. € 29,95
