De Italiaanse tekenaar Antonio Lapone had in de jaren 80 moeiteloos een deeltje in de fameuze Buldog-reeks van Paul Rijperman kunnen vullen. Net als het inmiddels helaas vergeten werk van tekenaars als Scheuer en Pjotr is Lapone een navolger van de atoomstijl die Yves Chaland en Serge Clerc eind jaren 70 weer hip maakten. Het tweeluik Gentlemind is de eerste strip van zijn hand die ook in het Nederlands verschijnt. En alleen al voor de tekeningen is de aanschaf de moeite waard.
Maar Gentlemind biedt meer dan visueel snoepwerk. Het is een groots opgezet epos over liefde, verraad, overleven en trouw dat zich vooral afspeelt in de jaren 40 en 50 van de Verenigde Staten tegen een achtergrond van grote sociale wrijvingen en de opkomst van de consumptiemaatschappij. En het verhaal volgt ook nog eens de levens van meerdere hoofdpersonages. Dat alles is in relatief weinig pagina’s gepropt, waardoor het scenario een enorm hoog verteltempo heeft. Verantwoordelijk daarvoor zijn twee scenaristen die allebei bekend zijn van hun samenwerking met Juanjo Guarnido: Juan Díaz Canales (Blacksad) en Teresa Valero (Tovenarij).
Het verhaal begint nog rustig met de introductie van de verschillende personages. Er is de talentvolle tekenaar Arch Parker die maar niet aan de bak komt met zijn cartoons. Er is zijn muze Navit die aanvankelijk uit liefde voor Arch en om de armoede te ontlopen aanpapt met een rijke miljardair, waardoor Arch een baantje krijgt. Maar de twee groeien uit elkaar en Arch gaat vechten in Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Navit trouwt de miljardair en als hij sterft, erft ze onder andere het zieltogend tijdschrift Gentlemind waarvan ze een uiterst succesvol mannenblad weet te maken. En dan is er nog de advocaat Waldo Trigo, een man van Puerto Ricaanse afkomst die graag schrijver wil worden. Hij wordt gedwongen partij te kiezen in de strijd die onder andere zijn zusje voert tegen de Amerikaanse overheersing op hun geboorte-eiland.
Al hun wegen kruisen elkaar aanhoudend en het resultaat is in de eerste plaats een meeslepend verhaal over mensen die hun droom willen najagen. De een wil een succesvol artiest zijn, de ander wil per se nooit meer armoede kennen, de derde verlangt vooral naar rust. Maar behalve dat is Gentlemind in de tweede plaats ook een prachtig tijdsbeeld van de snel veranderende Amerikaanse samenleving eind jaren 40 die speels wordt uitgebeeld door de omslagen van verschillende tijdschriften in de kiosken groot af te beelden.
Ook vertelt Gentlemind het verhaal van de opkomst en neergang van de tijdschriftenmarkt in de jaren 70 en van de Puerto Ricaanse mensenrechtenstrijd. En dat alles in een relatief beperkt aantal pagina’s dus. Voor de liefhebbers: de beschreven mislukte moordaanslag op de Amerikaanse president Truman heeft echt plaatsgevonden. Weliswaar niet door de zus van Trigo, maar de echte dader heeft net als zij in het verhaal uiteindelijk clementie gekregen om daarna de strijd door te zetten.
Lapone zet dat allemaal met veel zwier en dramatiek op papier. Dat hij meer in zijn mars heeft dan een eigen versie van de atoomstijl, bewijst hij met zijn hommage aan de stijl van Amerikaanse cartoonisten zoals we die kennen uit tijdschriften uit die periode. Voor wie niet genoeg van Lapone’s werk kan krijgen: uitgeverij Hum heeft plannen om een album van hem over Piet Mondriaan ook te verhalen. Maar tot die tijd verveelt niemand zich met Gentlemind. Een verrukkelijk tweeluik dat uitnodigt tot herlezen, al was het maar om alle kleine visuele grapjes en verwijzingen die Lapone in de pagina’s heeft verstopt te ontdekken.
Antonio Lapone, Juan Díaz Canales en Teresa Valero – Gentlemind deel 1 en 2. Uitgeverij Hum. 80 pagina’s hardcover. € 19,95 per deel
